Kolesterol Nedir? Sıvı Bitkisel Yağlar Kolesterolü Yükseltir mi?

  • 27 Temmuz 2016
  • 95 kez görüntülendi.
Kolesterol Nedir? Sıvı Bitkisel Yağlar Kolesterolü Yükseltir mi?

Merhaba sevgili okurlarımız.
Bu yazımızda kolesterol üstünde duracağız.
Kolesterolün kısaca tanımı açıklaması,kolesterolün ne demek olduğu, hangi yağlar ve gıdalar kolesterolü yükseltir ayrıca sıvı yağların kolesterol üstündeki etkisini sizlerle paylaşacağız.
Öncelikle kolesterol bir lipit yani yağdır.
Hayvansal kaynaklı gıdalarda bulunan mumsu yapıda bir yağ çeşididir.
İnsanlarda da bulunan kolesterol kalp,beyin,karaciğer,bağırsaklar,kaslarda bulunmaktadır.
İnsan vücudunda seks hormonu(kortizon), D vitamini ve safra üretiminde kullanılmaktadır.

Kolesterol genel olarak 2 ye ayrılmaktadır. İyi huylu (HDL) kötü huylu (LDL) kolesterol diye ayrılmaktadır.

Birazdan kolesterol hakkında daha ayrıntılı bilgi vermeden önce sıvı yağlar ve kolesterol hakkında bilgi vermek istiyoruz.

Sıvı Yağlar Kolesterolü Yükseltir Mi?

Bu konu için yağların içeriğini biraz daha giriş yapalım. Steroller,steroid alkoller olarak da tarif edilirler.Kristal,nötral ve yüksek erime noktasına sahip sabunlaşmayan alkollerdir.8-10 karbonlu zincir olarak bulunmaktadır.Kolesterol bir steroldür.Sterol ise birincil hayvansal katı yağ sterolüdür.İz miktarda bitkisel sıvı yağlarda bulunsa bile yok sayılmaktadır.Bu yüzden bir hayvansal yağlarda bulunan steroller yani kolesterol bitkisel kaynaklarda bulunmaz.Bu yüzden kolesterolü yüksek kişilerin bitkisel yağları tüketmelerinde bir sorun yoktur.Hayvansal yağların hemen hemen hepsinde kolesterol bulunmaktadır.Bitkisel yağlar kolesterolünüzü yükseltmez, olumsuz bir etkiye neden olmaz.

Kolesterol Zararlı Mıdır?

Kolesterol, yağımsı bir madde olduğundan suda çözünmez. Kanda taşınabilmesi için suda çözünür maddelerle birleşmesi gerekir.

İşte bu maddeler karaciğerde üretilir.Kolesterol bunlarla birleşince lipoprotein adını alır. Bunlar; karaciğerden diğer organlara ve kandan karaciğerekolesterol taşırlar. İşte karaciğerdenkolesterolü alıp diğer organlara (dolayısı ile kana) kolesterolün iletimini sağlayan LDL (Low Density Lipoprotein, düşük yoğunluklu lipoprotein), kötü huylukolesterol olarak bilinirken, kandakikolesterolü karaciğere taşıyan HDL (High Density Lipoprotein, yüksek yoğunluklu lipoprotein), iyi huylu kolesterol olarak bilinir. Yine VLDL (Very Low Density Lipoprotein), IDL (Intermediate Density Lipoprotein) ve trigliserid de kandaki yağ (ve yağımsı) maddelerindendir. Kan dolaşımında ne kadar yüksek oranda LDL kolesterol bulunuyorsa kalp hastalığına yakalanma riski o kadar yüksektir. HDL kolesterol düzeyi düşük ise kalp hastalığına yakalanma riski yine yüksek olacaktır.

Kolesterolü neler artırır?

Sağlıklı yaşam için gerekli kolesterolün neredeyse tamamı vücut tarafından üretilir. Bunun dışında dışardan alınan birçok besin de kolesterol içermektedir. Kan kolesterol düzeyleri yükseldiğinde başta kalp hastalıkları olmak üzere birçok sağlık problemi ortaya çıkar. Kolesterol bazı kuruyemişlerde ve süt ürünleri ve et gibi hayvansal kökenli yiyeceklerde de bulunur. Doymuş yağ içeren bütün yiyecekler aynı zamanda kolesterolü de içerir. Ne kadar çok hayvansal gıda ve kızartılmış gıda alınırsa vücuda o kadar çok kolesterol girer. Ancak kolesterolün sorumlusu yalnızca gıdalar değildir. Yaşam tarzı, şişmanlık, sigara kullanımı, ailenin tıbbi geçmişi, yaş, yüksek tansiyon, diyabet, bazı böbrek ve tiroid hastalıkları gibi faktörler yüksek kolesterol için büyük risk oluşturmaktadır.

Kolesterolün tedavisi nedir?

REKLAM
X

Yüksekkolesterolün kontrol altına alınması ile yaşam süresinin uzadığı, kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümlerin azaldığı ve kalıcı sakatlıkların önlendiği kesin olarak bilinmektedir. Kolesterol yüksekliğine ilaveten şişmanlık, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, sigara gibi diğer kardiyovasküler risk faktörlerinin tedavisi de planlanmalıdır. Tedavi 2 aşamada gerçekleştirilir: 1.İlaç dışı tedavi 2.İlaç tedavisi. Her hasta için tedavi farklılıklar taşır. İlaç dışı tedaviler kesinlikle ihmal edilmemelidir. İlaç tedavisi kesinlikle doktor denetiminde olmalıdır. Tedavide hedef belirlenirken LDL kolesteroldüzeyinin esas alınması tercih edilmektedir. Hedef LDL kolesteroldüzeyi hastada kalp ve damar hastalığının olup olmadığına göre değişir. A.Kişide kalp ve damar hastalığı yoksa LDL kolesterol düzeyinin 130 mg/dl’nin altına düşürülmesi yeterlidir.

B. Kişide kalp ve damar hastalığı varsa hedef LDL kolesterol düzeyi 100 mg/dl’nin altı olmalıdır. Yani kişi kalp krizi  geçirmişse, koroner arter daralmasına bağlı göğüs ağrısı varsanız varsa, koroner damar ameliyatı geçirmişseniz, koroner arterler balon ile genişletilmişse, beyine, böbreğe, bacaklara giden damarlarda kolesterolbirikimi varsa hedef LDL-kolesterol düzeyi 100 mg/dl’nin altıdır. İlaçsız tedaviler yaşam düzeninin değiştirilmesi olarak da isimlendirilir. Yüksek kolestero ltedavisinde en önemli konu ilaçsız tedavilerdir, kesinlikle ihmal edilmemelidir. İlaçsız tedavilerde yapılan ihmal kolesterol düşürmek amacı ile kullanılan ilaçların başarısını da azaltır. İlaçsız tedavilerin başında beslenme alışkanlığının değiştirilmesi gelir. Sigara kesinlikle bırakılmalıdır. Hastada yüksek tansiyon varsa, yüksek tansiyon tedavisinde geçerli olan ilaç dışı tedaviler ihmal edilmemelidir. Şeker hastalığı kontrol altına alınmalıdır.

Kaynak: Bitkisel Yağ teknolojisi Ders kitabı . Pamukkale Üniversitesi/Gıda Mühendisliği

ZİYARETÇİ YORUMLARI

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu aşağıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.

BİR YORUM YAZ