AKILLI GIDA AMBALAJI: YENİLEBİLİR FİLMLER

Ambalaj gıdayı dış etkenlerden koruyan önemli bir araç veya sistemdir. Depolama, taşıma ve satış sırasında gıdayı korumak, gıda güvenliğini sağlamak amacı ile gıdaların ambalajlanmaları gerekmektedir. Ambalaj materyeli olarak kağıt, metal, alüminyum, plastik, cam gibi çok çeşitli malzemeler kullanılabilmektedir.

Günümüzde artan tüketici taleplerini karşılamak ve ambalaj atıklarından doğan çevre kirliliğini önlemek amacıyla çok sayıda araştırmalar yapılmaktadır. Bu araştırmalar sonucunda üretilen ve ambalaj sektörüne yeni bir soluk getiren yenilebilir filmler, gıdanın kalitesini ve raf ömrünü arttırmakla birlikte çevre kirliliğini önemli derecede azaltmaktadır.
Yenilebilir (biyobozunur) film ve kaplamalar, gıda ile birlikte tüketilebilen,doğal kaynaklardan elde edilen, gıdanın kalitesini ve raf ömrünü arttıran, belirli bir su ve gaz geçirgenliğine sahip materyallerdir. Gıdanın su kaybını önledikleri gibi, oksijen geçirgenliğini azaltarak mikrobiyel bozunmayı da engellemektedirler. Ayrıca bu film ve kaplamalar çeşitli komponentlerle desteklenerek gıdanın organoleptik özelliklerini geliştirmekte, besin değerini arttırmakta, gıdaya renk ve parlaklık kazandırmaktadırlar. Çeşitli meyve ve sebzelere, fındık, fıstık, ceviz gibi kuruyemişlere, börek, pizza, poğaça gibi heterojen gıdalarda farklı katmanlar arasına yenilebilir film uygulanabilmektedir.

Yenilebilir film ve kaplamalar farklı karbonhidrat, protein , lipit veya bunların bir arada kullanılmaları ile elde edilmektedirler. Biyobozunur film uygulaması, gıdaya doğrudan püskürtülerek, gıdaya yukarıdan damlatılarak veya film sıvı formdayken gıdanın daldırılması gibi basit teknoloji gerektiren bir iştir.

Akıllı gıda ambalajı olarak görülen yenilebilir filmlerin uygulama alanı sınırlıdır ve uygulanması maliyet gerektirmektedir.  Antioksidan ve antimikrobiyal madde taşıyıcısı olarak kullanılmalarına rağmen, bazı antioksidanlarla kanserojen etki göstermektedirler. Yeni bir teknoloji ürünü olduğu için yaygınlaşmadan önce geliştirilmesi gerekmektedir. Çevre kirliliğini önlemede ve gıda güvenliğini arttırmada önemli sonuçların elde edilmesini sağlayan yenilebilir film ve kaplamalar üzerine daha fazla araştırma ve geliştirme çalışmaları yapılmalıdır.

Kaynaklar

1.  ÇAĞRI MEHMETOĞLU, A., Yenilebilir Filmlerin ve Kaplamaların Özelliklerini Etkileyen Faktörler, Akademik Gıda, 8 (5), 2010, 37-43,
2.  DELİKANLI, B., ÖZCAN, T., Probiyotik İçeren Yenilebilir Filmler ve Kaplamalar, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 28 (2), 2014, 59-70,
3.  IŞIK, H., DAĞHAN, Ş., GÖKMEN, S., Gıda Endüstrisinde Kullanılan Yenilebilir Kaplamalar Üzerine Bir Araştırma, Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 8 (1), 2013, 26-35.