Diş Macunları ( Florürlü) Dişlerimize Zararlı Mıdır?

  • 15 Haziran 2016
  • 230 kez görüntülendi.
Diş Macunları ( Florürlü) Dişlerimize Zararlı Mıdır?

Merhaba sevgili okurlarım. Günlük hayatta olmazsa olmazlarımızdan biri de diş temizliğidir.Ağız sağlığı için mutlak gerekli olan ve genelde diş macunlarıyla temizlenen ve bu diş macunları özellikle de florürlü diş macunları sağlık açısından zararlı mıdır? Zararlı etkileri nelerdir? Diş macunu yutmak? yaptığımız araştırmalar sonucu bu bilgileri sizlerle paylaşacağız.

Öncelikle diş temizliği için bir çok yol bulunmaktadır. Diş ipi,misvak,ağız çalkalama suları vs… bu liste uzar.Bunların hangisi en doğru olduğu bilimsel olarak bir kanıt henüz ispatlanmamıştır.Kesin bir şey söyleyemesek de inancımız gereği misvak en sağlıklı olduğu görüşündeyim.Fakat insanlarımız pek kullanmamaktadır.Genel olarak en fazla diş macunları kullanıldığı için bunlardan bahsedeceğiz.

Kaynak olarak fluoridealert.org adlı sitedeki bilimsel çalışmaları kendi dilimize çevirip yorumlayarak bu bilgileri sizlerle paylaşacağız.

Florürlü Diş Macunları

Ülkemizdeki diş macunlarının %95’i florür içerikli ve florürsüz diş macunları market raflarında bulmak pek kolay değil.Bu durum Amerika’da oranlar bu şekildedir.Amerika’da bir sağlık şirketi florürlü diş macunlarının üzerine uyarı işareti konması için başvuruda bulunmuş fakat kabul edilmemiştir.Büyük şirketlerin baskısı olduğunu düşünüyoruz.Zira sigara paketlerindeki uyarı gibi diş macunlarına da gelse büyük şirketlerin nasıl etkileneceğini tahmin etmek zor gözükmüyor.

Öncelikle çocuklarımız bu tehlikeye daha yakın.Florürlü diş macunlarının yutulması durumunda fazlalık florür dişlerimizin daha çok sararmasına sebep olacaktır.Aynı zamanda zehirlenme,deri döküntüleri gibi zararlı etkilerede sebep olabilir.Ayrıca diş macunları renkli,şekerli hale getirilerek bu tehlike biraz daha artmaktadır.Çocukların yutma reflekleri tam olarak gelişmediği için fırçalama esnasında macunun bir kısmını yutmaktadırlar.Aynı zamanda yapılan araştırmalarda günde alınması gereken florürden çok daha fazlasını diş macunlarını yutarak alındığı belirlenmiştir.

Dental florozis için büyük risk faktörü

REKLAM
X

Çok fazla macun yutulmasının yan etkilerinden biri de dental florozistir. Küçük yaşlarda dişlerin şekillenmeye başladığı anlardan itibaren florür miktarına bağlı olarak dişlerde meydana gelen değişimlerdir.Özellikle diş minesinde bozukluklara neden olmaktadır.İlk zamanlarda dişlerde düz beyaz çizgiler oluşmaktadır.Zamanla diş minesinde boşluklar oluşmaya ve siyah renk oluşmaya başlar.Fazla diş macunu yutulması sonucu özellikle ön dişler siyahlaşacak ve çürüyecektir.

 

 

Akut zehirlenme

FDA, 1997’ de diş macunu üreticilerinden USA’ da satılan tüm florürlü macunlara zehirlenme uyarısı koymalarını emretti.

6 yaşın altında olan çocukların erişemeyecekleri yerde saklayınız. Eğer kazara bir fırçalama için kullanılan miktardan fazlasını yutarsanız profesyonel yardım arayanız veya acilen zehir kontrol merkezleri ile irtibata geçiniz“.

FDA’ nın böyle bir uyarı konmasını şart koşmasının sebebi diş macunları yüzünden çok fazla florür alan çocuklarda akut zehirlenme ve hatta ölüm görülme riskidir.

Gerçekte, balonlu sakız tadındaki Colgate-for-Kids isimli diş macununun tek bir tüpünde 30 kilodan az bir çocuğu öldürecek miktarda (143 miligram) florür vardır (Whitford 1987a).

Florür yutulmasına bağlı ölümler az (en son ölüm 2002’ de bildirildi) ise de akut florür zehirlenmeleri hiç de nadir değildir.

Akut florür zehirlenmesi kilo başına 0.1-0.3 miligram gibi çok düşük miktarlarda bile mide ağrısı, bulantı, kusma, baş ağrısı, baş dönmesi ve grip benzeri belirtilerle görülür (Akiniwa 1997; Gessner 1994).

10 kilo ağırlığındaki bir çocuğun bu belirtilerin birini veya daha fazlasını yaşaması için macundan 1 ila 3 gram (Colgate-for-Kids’ in yüzde 3’ ünden daha azını) macun yutması kâfidir.

Diş macunundan kaynaklanan florür kazalarının çoğu teşhis edilmiyor ve bildirilmediğine inanılıyorsa da FDA’ nın zehirlenme uyarısından sonra Zehir Kontrol Merkezlerinin telefonla aranması hızla artmıştır.

Gerçekten de 1990’ larda FDA’ nın uyarısından önce diş macununa bağlı olarak 1000 kadar florür zehirlenmesi bildirilirdi (Shulman 1997).

Bugün ise yılda 23 bin bildiri yapılmakta ve yüzlerce çocuk acillerde tedavi edilmektedir.

Deri döküntüleri

Florürlü diş macunları bazı kişilerde perioral dermatite (ağız etrafında rozasea benzeri döküntüler) sebep olur veya bunu şiddetlendirir (McCaffery 2003; Mellette 1983, 1976).

Bu daha çok 20-50 yaş arası kadınlarda görülür.

Eğer bu durumun sebebi florürlü macunlar ise belirtiler florürsüz bir diş macununa geçilmesiyle birkaç hafta içinde belirgin şekilde düzelir.

Florürlü diş macunları dermatite ek olarak stomatit (ağız içinde yaralar) de yapabilirler (Brun 2004; Douglas 1957).

Şeker metabolizması bozukluğu

Florürlü macunların bugüne kadar ihmal edilen ama belki de en önemli riski kan glikoz ve ensülin seviyelerine olan etkileridir.

İndiana Üniversitesi araştırmacıları 1980’ lerde akut olarak kilo başına 0.5 miligram gibi çok az florür verilen farelerde kan glikoz seviyesinin arttığını ensülinin ise azaldığını bildirdiler (Shahed 1986; Whitford 1987b).

O zamandan beri hayvanlarda ve insanlarda yapılan birçok çalışmada çocukların florürlü bir diş macunlarından rutin olarak alabilecekleri dozların bu etkiyi gösterdiği tespit edildi.

Şimdi sadece 95 ppb gibi kan florür seviyelerinde glikozun arttığı ensülinin azaldığı tahmin ediliyor (Menoyo 2005).

Bu seviyenin florürlü diş macunu kullanan ve özellikle de florürlü çevrelerde yaşayan çocuklarda rutin olarak yüzde 5-10 daha yüksek olduğu da dikkat çekiyor.

Bu bulgular, yaygın olarak kullanılan florürlü macunların çocuklarda diyabet prevalansının yükselmesine sebep olabileceğini düşündürüyor.

Diyabet sürekli glikoz yüksekliği yüzünden meydana gelir. Hem glikozu yükselten hem ensülini azaltan bir kimyasal maddenin özellikle diyabeti olanlarda dikkatle kullanılması icap eder.

Bu yüzden de şimdi pek çok araştırmacı diyabetli çocukların düşük florürlü macun kullanmaları tavsiyesinde bulunuyor.

Journal of Fluoride Chemistry isimli derginin yazarları yeni araştırmalarında şunları bildiriyor:

“Kronik florür alımının ensülin direnci yarattığı bilgisi hesaba alındığında özellikle diyabetli çocukların düşük florürlü macun kullanmaları tavsiye edilmelidir” (Chiba 2012).”

Ek olarak olaya farklı açıdan bakacak olursak

Diş Macunuyla Neler Yapabilirim?

BİR: Banyo ve mutfak musluklarını ve lavabosunu temizliyorum.

İKİ: Yeniden kullanmak istediğim içi kirli şişeleri diş macunu kullanarak fırçalıyorum.

ÜÇ: Tırnaklarımı diş macunu ile hafifçe fırçaladığımda sarı lekelerin yok olduğunu görüyorum.

DÖRT: Dalış gözlüklerinin içini diş macunu ile kaplıyor ve ardından duruluyorum. Bu sayede buğulanmasını önlüyorum.

BEŞ: Arabamın farlarını temizliyorum.

ALTI: Diş macununu alçı gibi kullanarak duvar deliklerini doldurup üstünü boyuyorum.

Kaynaklar:

  • Mellette JR, et al. (1976). Fluoride tooth paste: A cause of perioral dermatitis. Archives of Dermatology 112: 730-731.
  • Menoyo I, Rigalli A, Puche RC. 2005. Effect of fluoride on the secretion of insulin in the rat. Drug Res 55(5):455-60.
  • Shahed AR, et al. (1986). Effect of F on rat serum insulin levels in vivo. Journal of Dental Research 65:756.
  • Shulman JD, Wells LM. (1997). Acute fluoride toxicity from ingesting home-use dental products in children, birth to 6 years of age. Journal of Public Health Dentistry 57: 150-8.
  • Watson WA, et al. (2003). 2002 Annual Report of the American Association of Poison Control Centers Toxic Exposure Surveillance System. American Journal of Emergency Medicine 21:353-421.
  • Whitford GM. (1987a). Fluoride in dental products: safety considerations. Journal of Dental Research 66: 1056-60.
  • Whitford GM, et al. (1987b). Topical fluorides: effects on physiologic and biochemical processes. Journal of Dental Research 66(5):1072-8.”
  • Aynı zamanda Prof Dr. Rasim Küçükusta hocamızın yazılarından da örnekler alınmıştır.
ZİYARETÇİ YORUMLARI - 6 YORUM
  1. Bet dedi ki:

    Florür ün zararlı mı değil mi konusunda kararsız kalmıştım. Bu sene anasınıfında okuyan kardeşime iki defa florürlü vernik uygulanmak istendi. İlk seferinde onay vermedik ama ikincisinde onay verdik. Bu vernik uygulamasının bi zararı varmıdır peki. Bu uygulama Meb onaylıydı üstelik.

  2. seynur dedi ki:

    bunu çok merak ettim yarın sabah ilk işim markete gidip tüm markaların içeriğine bakmak olacak

  3. Numlockk dedi ki:

    Bu kadar zararı var mıymış ya dişimizi temizleyelim derken kendimizi öldürüyoruz

    1. Emir Kaboğlu dedi ki:

      haklsınız hocam maalesef öyle

  4. ali celik dedi ki:

    florür ün nazi bilim adamları tarafından geliştirilen kimyasal silah yapımında kullanılan bir madde olduğunu okumustum araştırdım gercekten böyle bir söylenti var ve bircok üründe de rastladım bu maddeye alakasız ürünlerde

    1. Emir Kaboğlu dedi ki:

      Çok ilginç Ali bey ilk defa duydum böyle bir şeyi. Umarım gerçekten silah yapımında kullanılmıyordur florür…

BİR YORUM YAZ