Gebelikte Kafein Alımı Zararlı Mıdır?

Merhaba sevgili okurlar. Gıda alanında toplumu bilinçlendirmek amacıyla hazırladığım bu yazımda sizlerle günlük yaşantımızda fazlaca tükettiğimiz kafeinin gebelikte alımı ile ilgili paylaşımda bulunacağım.

Çay ve kahveye özelliklerini kazandıran bileşenlerin başında gelen kafein beyaz, kokusuz, sıcak suda çözünebilen ve yoğun acı bir tada sahip inorganik bir elementtir. Kafein, sinir sistemi, böbrekler ile mide salgısını uyarıcı, metabolizmayı hızlandırıcı etkiye sahiptir. Aynı zamanda uyku giderici, kan dolaşımını ve zihinsel aktiviteyi arttırıcı, ağrı kesici özellikte bir maddedir. Aşırı dozda alındığında kalp sağlığını olumsuz etkilemekle birlikte, uykusuzluk, sinirsel bozukluklar, aşırı su kaybı ve bağımlılığa sebep olmaktadır. Suda orta düzeyde çözünen kafein vücuda alındıktan 15 ile 45 dakika içerisinde difüzyon ile %99 oranında mide-bağırsak kanalına geçer ve ardından tüm vücuda yayılır.

Kafein birçok maddenin mide, beyin ve fetal dokulara geçmesini zorlaştıran bariyerleri rahatlıkla geçer. Karaciğer enzimleri tarafından kolaylıkla teofilin, teobromin, paraksantin ve ürik aside dönüştürülen kafein, yüksek dozlarda alındığında doğurganlıkta azalma, düşük riski, prematüre doğum ve düşük doğum ağırlığına sebep olabilmektedir. Gebeliğin 20. haftasından önce anne karnındaki fetüsde henüz karaciğer gelişimi tamamlanmadığı için kafein metabolize edilemez. Kafeinin vücuttan atılımının zorlaşması ile gebelerde düşük olma ihtimali artar. Bunun sebebi yüksek dozda ve uzun süre alınan kafeinin anne karnındaki fetüs tarafından  metabolize edilememesidir.

Yapılan araştırmalar günlük alınan 200 mg kadar kafeinin gebelerde herhangi bir olumsuzluğa sebep olmadığını bizlere bildirmektedir. Gebeler için önerilen günlük kafein miktarı 125 mg ile sınırlıdır. Her gıdada olduğu gibi alınan doz arttıkça ortaya çıkan olumsuzluklar da artmaktadır. Kafein uygun dozlarda alındığında olumlu etkilere yol açarken, fazla miktarda ve uzun süreli alındığında hayati tehlikelere sebep olabilmektedir.

Kaynaklar
1. BAYSAL, A., Beslenme, 14. Baskı, Ankara, Hatiboğlu, 2012
2. DEMİRCİ, M., Gıda Kimyası, 6. Baskı, İstanbul, Onur Grafik, 2012
3. GARİPAĞAOĞLU, M., KUYRUKÇU, N., Çocuk Sağlığı ve Kafein, Çocuk Dergisi, 9 (3), 110-115, 2009
4. KELEŞ, F., Kafein, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ürünleri Teknolojisi Bölümü, Erzurum,2011