Gıda Boyası Nedir Nerelerde Kullanılır Zararları Nelerdir

  • 03 Aralık 2017
  • 166 kez görüntülendi.
Gıda Boyası Nedir Nerelerde Kullanılır Zararları Nelerdir

Bu yazımızda aslında gıda boyalarının hiçte bilindiği gibi sağlıklı olmadığını görmüş olacaksınız.Gıda boyası kullanılmış olan yiyecekleri alırken daha dikkatli davranacak ve temkinli olacaksınız.Gıda boyalarının tam listesi ve bütün gıda boyaları tek tek sizler için derledik. Uzun bir yazı oldu sabırla okumanızı rica ediyorum.

Gıda Boyası Nedir

Teknik açıdan bakılırsa gıda boyaları;kozmetik ürünlerine,ilaca yada bir gıdaya veya insan vücuduna uygulanmasıyla yada ilave edildiğinde renk veren boya veya katkı maddeleridir.Dünya nüfusunun artmasıyla birlikte gıdaların üretilmesi ve tüketilmesi de aynı yönde artış göstermektedir.Bu artışlara bağlı olarak da gıdaların depolama ve taşınmaları sırasında bozulmalara uğramaması için gıda katkı maddelerinin kullanılması yönünde büyük etki etmiştir.

Gıdayı ilgi çekici kılan rengidir.Hemen hemen her gıda maddesi için bir alışılmış bir renk istenmektedir.

Gıda Boyası Neden Kullanılıyor

-Herhangi bir gıdanın havadan,aşırı sıcaklardan,hava değişiminden,oluşacak nemden ve depolandıklarında renk kayıplarını engellemek

-Teknolojik açıdan ürün için renk standardı oluşturmak

-Gıdanın albesini arttırmak için dikkat çekici özellik kazandırmak

-Lezzet kalitesini arttırmak

REKLAM
X

-Tüketici beklentisini karşılamak amacıyla depolama ve işleme etkilerini en aza indirmek

-Aslen renksiz olan bir gıdaya renk vermek

-Düşük kalitede olup cazip bulunmayan gıdaları  cazip hale getirmek,kalitesini yükseltmek

Gıda boyaları elde edilmiş oldukları kaynağa bağlı olarak 3 gruba ayrılmaktadır

1)Doğal

2)Yarı Sentetik

3)Sentetik

Yapay gıda boyalarıyla elde edilmiş olan gıdaların sağlık açısından uygun olmamasından dolayı doğal olarak elde edilmiş gıda boyaları tercih edilir.Doğal yollardan elde edilen  renk katkılarını şu şekilde sıralayabiliriz:

1)Doğrudan kullanılan bitkisel renk maddeleri:kırmızıbiber,safran,kırmızı pancar,zerdeçal,sebze ve meyve suları)

2)Bitkisel maddelerin  ekstraksiyon veya konsantrasyonla elde edilen renk  maddeleri(oleorezin vb.)

3)Hayvansal  maddelerin ekstraksiyon ve konsantrasyonla elde edilen renkler (kırmızı vb)

4) Karbonhidratlardan ısıyla elde edilen renk maddeleri (karamel vb)

5)Doğal olarak bulunan fakat kimyasal olarak sentezlenen renk maddeleri (karıtenoidler,b-karoten,kantaksantin vb )

6)İnorganik ve vitamin kökenli olan renk maddeleri (titanyum,dioksit,riboflavin vb )

Gıdalardaki Doğal Renk Maddeleri

1)Antositaninler

2)Karotenoidler

3)Klorofiller

4)Betalainler

5)Anatto, Safran ve Gardanyandan Elde Edilen Boyalar

6)Koşnil ve Benzer Pigmentler

7)Monaskus

8)Myoglobin ve Hemoglobin

9)İnorganik Doğal Renklendiriciler

-E100 Curcumin: Curcuma (Turmeric – Zerdeçalbitkisinin köklerinden elde edilir, portakal sarısı rengindedir, suni olarak da üretilir. Peynir, margarin, pişmiş yiyecekler, et ürünleri ve fırın tatlıları başta olmak üzere geniş bir ürün yelpazesinde kullanılır. Aşırı dozda alınmadığı taktirde bir yan etkisi yoktur. Hint yemeklerinin başlıca baharatlarındandır. Pişmiş ürünler, konserveler, yoğurtlar, bisküviler, patlamış mısır, soslar gibi ürünlerde bulunabilir. Annotto (E160b) ile beraber peynir, kuru karışımlar, salatalar, margarine ve tereyağlarında renklendirici olarak kullanılabilir.

-E101 Riboflavin: Riboflavin sarı ve portakal rengindedir. Kuvvetlendirici olarak kullanılmasının yanı sıra renklendirici olarakda kullanılır. Doğal olarak sebzelerde bulunur. Yumurta, süt, karaciğer ve böbrekten de elde edilir. Margarin, soslar, meyve suları, bebek mamaları ve işlenmiş peynirde kullanılır. Işıkla teması halinde bozulur.

E101a Riboflavin-5′-Phosphate: Başlıca E101 Riboflavin’in kimyasal reaksiyona uğrayıp dehidrasyona uğramış monosodium tuzundan oluşur. Bebek mamalarında, süt ürünlerinde, şekerlerde ve şeker ürünlerinde bulunur. Genellikle genetik olarak modifiye edilmiştir.

E102 Tartrazine, FD&C Yellow No.5: Sentetik azottan üretilir. Renkli içecekler, tatlı, reçel, tahıl, çerez, hazır pudingler, mayonez, yoğurt, konserve balık ve hazır çorbalarda kullanılır. Aynı zamanda ilaç kapsüllerinde bulunur. Brilliant Blue FCF (E133) ile beraber kullanılarak konserve fasülye üretimindede kullanılabilir. Genellikle astım krizine (FDA bunu onaylamasa da) ve çocuklarda kurdeşene (FDA’nın tahmini 1/10 000) neden olduğu bilinir; ayrıca tiroid tümörü, kromozom hasarı, kurdeşen, hiperaktivite ve aspirin duyarlılığı, alerjik vakalar, görme bozukluğu, migren, kaşıntı, deride kızarıklıklar ile de ilişkilendirilir. Çocuklar tarafından kullanılması tavsiye edilmez. Norveç ve Avusturya’da yasaklandı.

-E104 Quinoline Yellow, FD&C Yellow No.10: Disülfonik (disulphonic) asidin disodium tuzu. Ruj, saç bakım ürünleri, kolonya üretimi ve eczacılıkta kullanılır.Çocuklar tarafından kullanılması tavsiye edilmez. Deri yangısına neden olur. Avustralya, Amerika, Japonya ve Norveç’te yasaklandı.

-E107 Yellow 7G: Sentetik kömür katranı ve sarı azotlu boya. Özellikle aspirine duyarlılığı olan astım hastalarında alerjik reaksiyon görülebilir; tipik ürünler hafif içeceklerdir; HACSG sakınılmasını öneriyor. Avustralya, Japonya, Norveç, İsviçre, İsveç ve Amerika’da yasaklandı.

-E110 Sunset Yellow FCF Orange Yellow S FD&C Sarı No:6: Sentetiktir. tahıl, pasta, tatlı, çerez, dondurma, içecek ve konserve balık ayrıca Berocca, Polaramine ve Ventolin şurup gibi ilaçların üretiminde kullanılır. Yan etkileri kurdeşen, Rinit (burun akmasi), Burun tıkanıklığı, Alerji, Hiperaktivite, Böbrek tümörü, Kromozom hasarı, Karın ağrısı, Bulantı ve Kusma, Hazımsızlık ve İştahsızlıktır. Hayvanlarda tümöre neden olduğu görülmüştür. Norveç’te yasaklandı.

-E120 Cochineal, Carmic Acid, Carmines: Kaktüsle beslenen ve güneş ışını, sıcak su yahut ısıyla karşaştığı taktirde ölen bir böcek olan Dactylopius coccus böceğinin ezilmesiyle elde edilir. Alkollü içeceklerde Calcium Carmine’le beraber kullanılan çözeltisiyle geniş bir ürün yelpazesinde kullanılır. Ammonium Carmine’le beraber Alkollü içecekler, fırınlanmış mamüller, bisküviler, tatlılar, içecekler, buz, pasta yan ürünler ve cheddar peyniri, bazı tatlılar ve sosların türevlerinde bulunur. Alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Çocuklar tarafından kullanılmamalıdır.

-E122 Carmoisine, Azorubine: Sentetik bir kömür katranı türevi. Astımlılar ve aspirin alerjisi olanlarda kötü reaksiyonlar yapabilir. Tipik ürünler şekerleme, marzipan ve jölelerdir. Çocuklar tarafından kullanılmaması tavsiye edilir. Japonya, İsveç, Amerika, Avusturya ve Norveç’te yasaklandı.

-E123 Amaranth, FD&C Red 2: Aynı ismi taşıyan bir bitkiden üretilir. Morumsu kırmızı bir rengi vardır. Kek, meyve tatlı dolgular, dondurmalar ve jölelerde kullanılır. Astım, egzama ve hiperaktiviteye neden olur. Çocuklar tarafından kullanılmaması tavsiye edilir. Bazı hayvanlara yapılan testlerde doğum kusurları ve cenin ölümleri görülmüştür. Kanserojen olabilir. Avusturya, Amerika, Rusya, Norveç ve diğer bazı ülkelerde yasaklandı.

-E124 Ponceau 4R, Cochineal Red A, Brilliant Scarlet 4R: Sentetik kömür katranı. Tatlılarda, jöle’de (tatlı), konserve deniz ürünlerinde ve konserve çilekde, keklerde ve hazır çorbalarda bulunabilir. Hayvanlarda kanserojen, astımlılar ve aspirin alerjisi olanlarda kötü reaksiyonlar yapabilir. Çocuklar tarafından kullanılmaması tavsiye edilir. Amerika ve Norveç’te yasaklandı.

-E127 Erythrosine, FD&C Red 3: Konserve kiraz ve kişne, konserve sebze, muhallebi, tatlı, pasta, çikolata, sosis, salamura zeytin ve çerezlerde kullanılır. Dişlerdeki plak’ları ortaya çıkartma amaçlıda kullanılır. Işığa karşı duyarlılığa ve thyroid (tiroid) hormonu seviyesini arttirip hyperthyroidizm‘e neden olabilir. 1990 yılında farelerde yapılan çalışmada thyroid kanserine neden olduğu saptanmıştır. Çocuklar tarafından kullanılması tavsiye edilmez. Avustralya, Amerika ve Norveç’te yasaklandı.

-E128 Red 2G: Kırmızı, sentetik kömür katranı yada azo boyası. Genellikle pişmiş et ürünleri ve sosislerde bulunur. Fakat aynı zamanda salam ve içeceklerde de bulunabilir. Kandaki hemoglobinine karışabilir. Çocuklar tarafından kullanılması tavsiye edilmez. Avustralya ve İngiltere dışındaki diğer bazı ülkelerde yasaklandı.

-E129 Allura Red AC, FD&C Red 40: Portakal rengi – Kırmızı bir renge sahiptir. Amerikada yasaklanan E123 Amaranth’ın yerine kullanılmak üzere ortaya çıkarılmıştır. Sentetiktir. Tatlılar, içecek ve garnitürlerde, eczacılık ve kozmetik ürünlerinde kullanılır. Aspirin’e duyarlı insanlarda ve astım hastalarında diğer renklendiriciler kadar olmasa da kısmi alerjik ve müsamahasızlık tepkilerine neden olabilir. Farelerde kanser ile ilişkilendirilmiştir. Danimarka, Belçika, Fransa, Almanya, İsviçre, İsveç, Avusturya ve Norveç’te yasaklandı.

E131 Patent Blue V: Koyu mavi renkli sentetik kömür katran boyası. Nefes alma sorunları, kaşıntı, mide bulantısı ve ürpertilere neden olabilir. Deri hassasiyetine de neden olduğundan alerjik reaksiyonları olan kişilerin kullanmaması tavsiye edilir. Çocuklar tarafından kullanılmaması tavsiye edilir. Avustralya, Amerika ve Norveç’te yasaklandı.

E132 Indigo Carmine, Indigotine, FD&C Blue 2: Sentetik kömür katranı türevi. Yaygın olarak tablet ve kapsüllere eklenir, ayrıca dondurma, tatlı, fırınlı mamuller, şekerleme ve bisküvilerde kullanılır. Aynı zamanda böbrek işlevselliğini test amaçlı renklendirilmiş üre’nin teşhisinde kullanılır. Bulantı, kusma, yüksek tansiyon, deri döküntüsü, solunum sorunları ve diğer alerjik reaksiyonlara neden olur. Norveç’te yasaklandı.

-E133 Brilliant Blue FCF, FD&C Blue 1: Mavi sentetik kömür türevi. Genellikle E102, Tartrazine, ile bileşik oluşturarak yeşil tonlarını elde etmekte kullanılır. Alüminyum çözeltisi ve amonyum tuzundan sentetik olarak elde edilir. Mandıra ürünleri, işlenmiş fasulyeler, tatlılar ve içeceklerde kullanılır. Belçika, Danimarka, Fransa, Almanya, Yunanistan, İtalya, İspanya, İsviçre, İsveç, Avusturya ve Norveç’te yasaklandı.

-E140 Chlorophylls, Chlorophyllins: Doğal olarak tüm bitkilerde bulunan yeşil renkli vetosentezden sorumlu organel. Saf formunda elde edilmesi zordur. Genel olarak ısırgan otu, çim, ıspanak’dan aseton, ethanol, petrol ürünleri, metilen ketol ve diachloromethane kullanılarak elde edilir, aynı işlemle E161b, Lutein, de açığa çıkartılır. Mum ve yağların boyanmasında, sakızlarda, katı ve sıvı yağlarda, dondurma, hazır çorbalar, sabunlar, tatlılar ve doğal olarak yeşil sebzelerde kullanılır.

-E141 Copper Complexes, Copper complexes of chlorophyllins, and chlorophylls: Klorofil’lerden (E140) elde edilen zeytin yeşili rengi kompleks, bilinen yan etkisi yoktur. Genellikle bazı peynir çeşitler, sakızlar, dondurma, bazı soslar, hazır çorbalar, yeşil sebzeler ve sıvılarda saklanan meyvelerde bulunur.

-E142 Green S: Yeşil renkli sentetik kömür katranı türevi. Konserve bezelye, nane, jöle ve soslarda, paketlenmış ekmek kırıntısı ve kek karışımlarında kullanılır. Hiperaktivite, astım, uykusuzluk ve kurdeşen’e neden olduğu bilinmektedir, lakin belli bir miktarın üstünde alınmadığı taktirde zararı yoktur. Kanada, Finlandiya, Japonya, İsveç, Amerika ve Norveç’te yasaklandı.

-E150(a) Plain Caramel: Koyu kahverengi’den siyaha kadar uzanan renklerde, genetik olarak modifiye edilmiş ürünlerden elde edilmiş elde edilebileceği gibi şeker kamışı ve şeker pancarından da elde edilir. İstiridye, çörekler, soya, pastalarda dekoratif amaçlı kullanılan maddelerde, glikoz tabletlerinde, yumuşak içeceklerde ve özellikle kola’da meyveler, konserve soslar, bira, viski, bisküvi, sirke ve turşularda kullanılır.

 

E151 Brilliant Black, Black PN: Menekşe-Siyah renkte kömür katranı türevi. Kahverengi soslar, tatlılar, hazır çorbalar, yumuşak içecekler, dondurma, hardal ve kuş üzümü keklerde kullanılır. Danimarka, Belçika, Kanada, Finlandiya, Fransa, Almanya, Japonya, İsviçre, İsveç, Avusturya, Avustralya, Amerika ve Norveç’te yasaklandı

-E153 Carbon Black, Vegetable Carbon: Mangal kömürü boyası. Et, kan, kömür, çeşitli katı yağlar yada çam sakızından elde edilebilir. Aynı zamanda yanmış sebzelerden ve dolayısıyla genetik olarak modifiye edilmiş ürünlerden de elde edilebilir. Reçel, jöle ve meyan kökünde kullanılır. Avustralya’da yalnızca bitkisel kökenli olanına izin verildi, bağımlılık etkisinden dolayı Amerika’da yasaklandı

-E154 Brown FK, Kipper Brown: 6 sentetik azotlu boyanın diğer renklendiriciler ve sodyum chloride ve/veya sodyum sülfat ile birleşiminden oluştuğu tahmin edilen kahverengi bileşik. Tütsülenmiş ringa ve uskumruda bulunur, aynı zamanda pişmiş salam ve cipslerde bulunabilir. İngiltere hariç tüm Avrupa Birliğinde yasaklandı. Aynı zamanda Avusturya, Avusturalya, Canada, Finlandiya, İrlanda, Japonya, Norveç, İsviçre ve Amerika’da kullanımı kısıtlandırıldı.

-E155 Brown HT, Chocolate brown HT: Kahve rengi kömür katranı türevi. Genellikle çikolatalı keklerde kullanılır. Astımlılar ve aspirin alerjisi olanlarda kötü reaksiyonlar yapabilir. Deri duyarlılığına neden olduğu bilinir. Kullanımı Avustralya, Avusturya, Belçika, Danimarka, Fransa, Almanya, Norveç, İsviçre, İsveç ve Amerika’da yasaklandı.

-E160(a) Alpha-carotene, Beta-carotene, Gamma-carotene: Genellikle sarı ve portakal rengi bitkiler olmak üzere havuç, yeşil yapraklı bitkiler ve domatesde bulunur. İnsan vücudu onu karaciğerde ‘A Vitamin’ine dönüştürür. Işıkla teması halinde yok olur. Ticari olarak laboratuvar ortamında da üretilebilir. Tereyağı, margarinler, kekler, süt ürünleri ve yumuşak içeceklerde bulunur. Vejeterjanlar bazı üreticilerin genellikle balıklardan elde edilen E441‘i ; gelatin, stabilizer olarak kullandığını göz önünde bulundurmaları gerekir.

-E160(b) Annatto, Bixin, Norbixin: Annatto ağacının meyvesi olan Bixa orellana’dan elde edilir. Gövde ve kumaş boyası, peynir boyası, tereyağı, margarin, tahıl, çerez, çorba, vernik üretiminde, ayrıca eczacılıkta (balgam sökücü olarak) ve tekstil sektöründe kullanılır. Kurdeşene neden olduğu bilinir.

-E160(c) Paprika Extract, Capsanthin, Capsorubin: Meyve kabukları ve kırmızı biber tohumlarından elde edilen kırmızı-portakal renkli bileşen. Avustralyada yasaklandı.

E160(d) Lycopene: Domates ve pembe greyfurttan elde edilen kırmızı renkli karotenoid. Kanser riskini azaltabilir. Kullanılmamaktadır. Eğer yaygın kullanımı söz konusu ise muhtemelen genetik olarak modifiye edilmiş mahsüllerden elde ediliyordur.

E160(e) Beta-apo-8′ carotenal (C30): Kırmızı-portakal rengi, gıda boyası olarak kullanıldığı vakit genellikle sentetiktir. Portakal ve mandalinadan elde edilir ve bilinen bir yan etkisi yoktur.

E160(f) Ethyl ester of beta-8′-carotenic acid: E160e benzeridir. Portakal rengindedir ve bilinen bir yan etkisi yoktur.

E161(b) Xanthophylls – Lutein: E161Xanthophylls grubunun üyeleri isimlerini Yunan Xanthos(Sarı) kelimesinden alır. Doğal olarak yeşil yaprakta, kadife çiçeği ve yumurta sarısında bulunur.

E161(g) Xanthophylls – Canthaxanthin: sarı renk; retinol; bazı mantar, kabuklu hayvan, balık ve flamingo tüyünde bulunur. Doğaldır.

-E162 Beetroot Red, Betanin: Koyu kırmızı/mor renktedir. Pancar kökünden elde edilir. Tatlılarda, dondurma, jöle, şekerlerde, likör ve bazı soslarda bulunabilir. Bilinen bir yan etkisi yoktur, lakin nitrat içerdiğinden dolayı bebekler ve küçük çocuklarda kullanılmaması gerekir.

-E163 Anthocyanins: Menekşe rengi, çiçek ve bitki kaynaklı. Yoğurt, mandıra ürünleri, dondurma, jöle, yumuşak içecekler, domates, havuç, sebze çorbaları ve şekerlerde bulunabilir. Güvenli olduğuna inanılıyor.

E170 Calcium carbonate, Chalk: Doğada genellikle tebeşir olarak bulunur. Kaya minerali, mermer, sarkıtlar, mercan, inciler yumurta kabukları( %94 kalsiyum karbonat içerir), çeşitli deniz canlılarının kabukları veya kemikten elde edilir. Bisküvi, ekmek, kekler, dondurma, vitamin, diş macunu, beyaz boya, temizleme tozları, diyakoz şarabı, konserve sebze ve meyvede kullanılır; yüksek dozlarda zehirlidir

-E171 Titanium dioxide: Beyaz renkli titanyum dioksit doğal ilmenit mineralinden elde edilen demir ve titanyum oksit karışımı, metalik oksit bir mineraldir. Diş macunu ve beyaz boyada, şekerlerde renklerin karışmasını engellemek amaçlı ve ilaç yapımında kullanılır. Bilinen bir yan etkisi yoktur. Su kirliliğine neden olur. Kullanımı Almanyada yasaklandı.

-E172 Iron oxides / hydroxides: Siyah, sarı ve kırmızı renklere sahip doğal demir pigmentleri. Ferrous sülfat çözeltisi ve Alkalik Chloride’ın sıcak havada oksitlenmesi sonucu elde edilir. Bu sayede demirin bırakılması sağlanır. Som balığı ve karides ezmesinde, tatlılarda ve keklerde kullanılır. yüksek dozlarda zehirlidir. Kullanımı Almanyada yasaklandı.

E173 Aluminium: Bauxite madeninin eritilmiş halinden elde edilen gümüşi beyaz bir madde. Kimyasal formundan dolayı alüminyum doğada metal formunda bulunmaz. Lakin bileşenlerine bir çok kaya, bitki ve hayvan çeşidinde rastlanabilir. Yüksek dozda alımı halinde metabolizmadaki fosfor ve kalsiyum üzerinde kötü etkileri olup kemik erimesine neden olabilir. Avustralyada kullanımına izin verilmemektedir.

E174 Silver: Gümüş. Uzun süreli kullanımı halinde böbreğe zarar verebilir. Gözlerde mavi-grimsi bir renk bozukluğuna, burun, genz, boğaz ve deride tahribata neden olabilmektedir. Avustralyada kullanımına izin verilmemektedir.

E175 Gold: Altın. Dünyada üretilen miktarın 2/3′ü Amerika, Rusya, Güney Afrika ve Avustralyada çıkarılır. Tatlılarda dış dekoratif amaçlı kullanılabilir. Kimyasal olarak aktif bir formu yoktur ve bu yüzden zararsız denilebilir. Lakin kaçınılmasında yarar vardır. Avustralyada kullanımına izin verilmemektedir.

E180 Pigment Rubine, Lithol Rubine BK: Kızılımsı bir sentetik azot boyası. Astım hastaları, burun iltihabı, deri hastalığı olan kişilerin kullanımı halinde hastalık semptomları daha kötü bir hal alabilir. Kullanımı Avustralya’da yasaklanmıştır.

E181 Tannic acid, Tannins: Alkolde berraklaştırma amaçlı kullanılır. Fındık ve oak ağacı dallarından elde edilir. Doğal olarak çayda bulunur. Demir emilimini engellediğinden  anemi’si olanlar kullanmamalıdır.

Gıdalardaki Yapay Renk Maddeleri

Doğada bulunmayan fakat kimyasal sentez yoluyla üretilmiş olan renk maddeleridir.Hemen hemen hepsinin sentezlenmesinde başlangıç maddesi olarak kömür kullanılır.Yapay renk maddeleri çok yüksek oranda suda çözünebilme özelliğine sahiptir.Raf ömürleri oldukça uzundur.Birçok farklı şekilde üretilebilmelerinden dolayı renk tonu aralığı oldukça fazladır ve renklendirme gücü yüksektir.Yapay renklendiriciler çözünürlüklerine göre sınıflandırılırlar.

Yapay renklendiriciler çözünürlüklerine göre:

1)Suda Çözünen

2)Yağda Çözünen

3)Lake Renklendiriciler( Pigmentler )olarak ayrılırlar.

Suda Çözünen Yapay Renklendiriciler:

– Alura Red AC:Koyu kırmızı renkte toz veya granül halde bulunurlar. Suda çözünür nitelikte olan bu madde, etanolde çözünmemektedir.

Amarant :Kırmızımsı kahverengi-koyu kırmızımsı kahverengi toz veya granül halde bulunur. Suda çözünür nitelikte olan bu madde, etanolde çok az çözünmektedir.

– Azorubin :Kırmızı renkte toz veya granül halde bulunur.  Suda çözünür nitelikte olan bu madde, etanolde çok az çözünmektedir.  Astım hastalığı olanlar ve aspirine alerjisi olanlarda kötü reaksiyonlar yapabilir.

-Brilliant Black BN:Siyah renkte toz veya granül halde bulunur.  Suda çözünür nitelikte olan bu madde, etanolde çok az çözünür.

-Karmin ve Karminik Asit :Bu maddeler kırmızı renk maddeleri olup Coccus cacti adı verilen böceğin dişi olanından üretilir. .Karmin, karminik asitin alüminyum pigmenti ile meydana gelen bileşiktir. Gıda sanayinde pembe renkli draje kaplamalarda kullanımının dışında  FD ve C boyalarının özellikle proteinli gıdalarda sorun yaratması nedeniyle çoğu zaman karminden yararlanılır.

– Brilliant Blue FCF: Mavi renkte toz veya granüller halinde bulunurlar.  Suda çözünür nitelikte olan bu madde, etanolde az çözünmektedir.

-Brown HT: Kahverengi toz veya granüller halinde bulunmaktadır.  Suda çözünür halde bulunan madde, etanolde çözünmemektedir.

-Eritrosin: Kırmızı renkte toz ve granül halinde bulunan ışığa karşı duyarlıdır.  Eritrosin, troid hormonunun seviyesini arttırarak hipertroidism e sebep olabilir.Kırmızı renkte toz veya granüller halinde bulunmaktadır.  Suda ve etanolde çözünmektedir

– Green S : Koyu yeşil renkte toz veya granüller halinde bulunmaktadır.  Suda çözünür durumda olan madde, etanolde az çözünmektedir.  Bir sentetik kömür katranı türevi olup yeşil renklidir.  Hiperaktiviteye, uykusuzluğa ve astıma sebep olabile bu maddenin çocukların kullanmaması önerilir. Kullanımı bazı ülkelerde yasaklanmıştır.

-İndigatin: Mavi renkte toz veya granüller halinde bulunur.  Suda çözünen madde, etanolde çok az çözünmektedir.

-Kinolin Sarısı : Sarı renkte toz veya granüller halinde bulunmaktadır.  Suda çözünür nitelikte bulunan bu madde, etanolde çok az çözünmektedir.

– Litolrubin BK:  Kırmızı renkte toz halde bulunmaktadır.  Sıcak suda (90°C) az çözünürken soğuk suda ve etanolde çözünmez.

-Patent Blue V:Mavi kimyasal yapıda toz ve granül halindebulunur. Suda çözünen bu madde, etanolde az çözünmektedir. Solunum problemlerine ve alerjiye sebep olmaktadır.Çocukların kullanması önlenmelidir.

– Ponceau 4R: Kırmızımsı toz veya granüller halinde bulunur.  Suda çözünür nitelikte olan bu madde, etanolde çok az çözünmektedir.

-Red 2G: Kırmızı renkte toz veya granüller halinde bulunmaktadır.  Suda çözünür nitelikte olan bu madde etanolde çok az çözünmektedir

– Sunset Yellow FC  :Turuncu-kırmızı renkte toz veya granüller halinde bulunmaktadır.  Suda çözünür nitelikteki bu madde etanolde çok az çözünmektedir.

– Tartrazin: Açık turuncu renkte toz veya granüller halinde bulunmaktadır.  Suda çözünür nitelikte olan bu madde etanolde çok az çözünmektedir.   genellikle turuncu-kırmızı renklidir. Burun tıkanıklığı, alerji, hiperaktivite, böbrek tümörü, kromozom hasarı, karın ağrısı, bulantı ve kusma ve iştahsızlığa sebep olur.

– Karamel:koyu kahve renkli amorf bir maddedir.  Kontrollü bir ısıtma işlemi uygulanarak bazı karbonhidrat kaynaklarından elde edilmektedir (dekstroz, invert şeker, laktoz, malt şurubu, hidroliz nişasta ve sakkaroz gibi).   Karamel kompleks bir bileşime sahip olup, suda kolloid halde çözünür.   Kullanılma alanı daha çok gazlı içecekler alanına kayan karamelin üretimi sırasında izoelektrik noktası önem taşımaktadır.  .Stabil bir renklendirici olan karamel, sertifikalı boyalarla birlikte de kullanılabilmektedir.   Ancak fiyat açısından oldukça elverişli bir bileşiktir.  Bu özellikleri nedeni ile fırıncılık, pastacılık ve şekerleme endüstrisinde çok fazla kullanılan bir renk maddesidir.

-Biksin (Anatto Ekstraktı) : Anatto da denilen bu katkı maddesi tropik ülkelerde yetişen Bixa ttrellana adı verilen bir ağacın tohumlarından elde edilmektedir.  Renk maddesi, bitkinin tohumunun kabuğundan sağlanmaktadır.Biksin yağda eridiği halde, norbiksin adı verilen türevi suda çözünür (norbiksin=karotenoid biksin). Sulandırılmış ekstraktı, dondurma sanayisinde ürünü renklendirme amacı ile çok kullanılmaktadır.  Ayrıca tereyağı, margarin, mısıryağı ve salata mayonezlerinde de geniş kullanım alanına sahiptir

-Kostik Sülfit Karamel: Karbonhidratların amonyum bileşikleri varlığında kontrollü ısıl işlemiyle elde edilmektedir.  Koyu kahverengiden siyaha doğru sıvı veya katı formlarda bulunmaktadır.

Yağda Çözünen Yapay Renklendiriciler:

Lake Renklendiriciler: Suda çözünen yapay renklendirici maddelerin genellikle alüminyum oksit üzerine alüminyum klorür ilavesi ile alüminyum tuzu olarak çöktürülmeleri yolu ile elde edilen suda çözünmeyen pigmentlerdir.

Lake renklendiriciler;

Suyun bulunmasının istenmediği, yağ esaslı karışımların renklendirilmesinde (kek, bisküvi, dolgu maddeleri, salata sosları, esnek gıdalar)

Şekerlemelerde; şeker kristallerinin, donmuş şekerlerin ve film kaplı tatlıların renklendirilmesinde,

Şekerleme sanayisinde ve farmakolojik endüstride sıkıştırılmış tabletlerin renklendirilmesinde,Işığa bağlı olarak renk solmasının meydana geldiği veya ısı stabilitesinin arttırılmasının istendiği durumlarda,

Kuru görünümün önemli olduğu toz içecekler, tatlılar, çorbalar ve baharat karışımları gibi ürünlerin renklendirilmesinde,

Plastik paketleme materyallerinin, mürekkep ve metal kaplar için iç lakelerin renklendirilmesinde kullanılmaktadır.

Gıda Boyalarının Zararları:

Öğrenim Bozuklukları ve Hafıza Konusundaki Etkileri :Gıda boyasının özellikler çocuklarda öğrenme yetilerine olumsuz etkisi olduğu ve hafızayı etkilediği ortaya koyulmuştur.

Kanser Konusundaki Etkileri :Gıda boyalarının kansere yakalanma riskini artırdığını öne süren çalışmalar yapılmıştır. Sadece bu konu bile çocuklarımıza çok çekici gelen ürünlerin hiç de masum olmadığını kanıtlıyor değil mi?

Genetik Faktörlere Etkisi :Aşırı kullanılan gıda boyalarının DNA’nın yapısını bozduğu, dolayısıyla genetik bozulmalara yol açtığı ortaya çıkmıştır.

Davranış Bozuklukları: Yapılan araştırmalar özelikle fazla miktarda gıda boyası tüketen çocuklarda dikkat eksikliği ve davranış bozukluğuna yol açtığını göstermektedir.Sonuç olarak; çocuklarımıza çok cazip gösterilen abur cubur ürünleri başta olmak üzere bir çok üründe kullanılan gıda boyasının daha bilinmeyen bir sürü zararları da bulunmaktadır.

Renkler Ne Anlatıyor:

PARLAK MAVİ: Böbreklerde tümör, kromozom tahribatı ve astımı tetikliyor. Daha çok fırında pişirilmiş besinlerde, mısır gevreğinde ve içeceklerde bulunuyor. Finlandiya ve Fransa’da yasaklandı.

ÇİVİT MAVİSİ: Beyin tümörüne neden oluyor. Kanserli hücrelerin çoğalmasına yol açıyor.Bu gıda boyasına, içeceklerde ve köpek mamasında yoğun olarak rastlanıyor.Norveç’te kullanımına sınırlama getiriliyor.

YEŞİL: Mesane tümörünü tetikliyor. Depresyon ve bunalım gibi ruhsal hastalıklara davetiye çıkartıyor. Daha çok şekerleme, içecek, dordurma ve kozmetiklerde bulunuyor. Avrupa ülkelerinde kullanılmıyor.

KOYU KIRMIZI: Kromozomları olumsuz etkiliyor. Hiperaktivite ve kan kanserine yakalanma riskini artırıyor. Fırınlanmış gıda, şekerleme, mısır gevreği ve içeceklerde yoğun miktarda rastlanıyor. Hemen hemen her ülkede kullanılıyor.

AÇIK KIRMIZI: Tiroid kanserini tetikliyor. Alerjiye sebep oluyor.Nörokimyasal ve davranışsal etkiler yapıyor. Sosisler, şekerlemeler ve kiraz likörü, açık kırmızının en çok kullanıldığı ürünler olarak karşımıza çıkıyor.

SARI: Kan kanseri, astım, uykusuzluk, hiperaktivite, tiroid tümörü ve uykusuzluk sorunlarını gündeme getiriyor.Fırınlanmış besinlerde, şekerlemelerde ve içeceklerde çok miktarda kullanılıyor.

TURUNCU: Hiperaktivite, tiroid tümörü, alerji, astım ve egzemaya yol açıyor.Fırınlanmış gıdalarda, sosislerde, mısır gevreği ve kozmetik ürünlerde karşımıza çıkıyor.Norveç ve İsviçre’de yasaklandı.

Yapılan Yasal Düzenlemeler:

Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği, gıdalara katılabilecek renk maddelerinin kullanımına yönelik birtakım yasal düzenlemeler getirmiştir.Yönetmeliğe göre, 23 adet renk maddesinin gıdalarda kullanılmasına izin verilmiştir. Bunlardan 7 si yapaydır (sertifikalı).  Kalan 16 sı, doğal veya doğala özdeş maddelerdir.

Avrupa ülkeleri, ABD ye göre daha fazla doğal ve doğal-özdeş renk katkılarına izin vermektedir.  ABD de son durum olarak kullanılanların sayısı 13 dür.

Sağlıkla kalın ..

 

 

 

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 3 YORUM
  1. ali akyiğit dedi ki:

    Titanium dioxide almanyada yasaklanmasına rağmen ilaçlarda renk verici ve tablet ilaçların yapısında olmazsa olmaz denecek kadar çok kulllnıyor ve bu ilaçları da bize satıyor .

  2. Cevat Şen dedi ki:

    Bilgilendirdiğiniz için teşekkürler.Tamamını okudum.Yine okuyup not alıp izninizle kısa kısa facebook da paylaşacağım.
    Teşekkürler.

    1. Emir Kaboğlu dedi ki:

      Tabi ki hocam paylaşabilirsiniz.

BİR YORUM YAZ