GIDA KATKI MADDELERİ NEDİR?NASIL ANALİZ EDİLİR?

Gıda katkı maddesinin gıda mevzuatındaki tanımı ile yazımıza başlayalım;

Gıda katkı maddesi,normal şartlar altında tek başına gıda olarak tüketilmeyen ya da bir gıdanın bileşimi,hammaddesi olmayan yalnız başına besin değeri olan veya olmayan gıdanın üretilmesi,işlenmesi,ambalajlanması ve depolama sırasında bilinçli olarak dışarıdan ilave edilen maddelere denir.

Günümüz itibari ile 2000’den fazla gıda katkı maddesinin üretilmesine ve kullanılmasına gıda sektöründe izin verilmiş olup,bu katkı maddeleri sayesinde ürün çeşidinde artış,kalite standartlarında yükselme aynı zamanda çeşit ve verim artmakta gıdaların raf ömrü uzatılmaktadır.

Gıdalara katılmasına izin verilen bu gıda katkı maddeleri,belli kurum ve kuruluşların uluslararası düzeyde belirlemiş olduğu maksimum ve minimum ölçüleri mevcut olup bunlar için ayrı bir liste yapılmıştır. Dolayısıyla katkı maddeleri belirli düzeylerde ve üretimin belirli aşamalarında gıdaya katkılanmaktadır.

Gıda katkı maddelerinin kullanılmasında bazı belirli kurallar bulunmaktadır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

• Gıda üretiminde kullanılan bu gıda katkı maddelerinin öncelikle insan sağlığına zararlı olmaması ve ülkenin yasal düzenlemeleri çerçevesinde belirlenen miktarda kullanılması,
• Gıdalarda taklit ve tağşiş amaçlı kullanılmaması kalitesiz ve bozulmuş gıdaları maskeleme amacıyla kullanılmaması,
• Katkılanan gıdanın besin değerini azaltmaması,
• Gıdalarda istenen etkiyi oluşturabilecek minimum seviyede kullanılması

diyebiliriz.

Peki ya gıda katkı maddeleri neden analiz edilir?

Günümüz şartlarında sürekli olarak artış gösteren çeşitlilik ile birlikte gıda sanayisinde kullanılan gıda katkı maddeleri de oldukça artış göstermektedir. Her ne kadar toksikolojik araştırma verilerine dayanarak maksimum ve minimum kullanılabilir düzeyler belirlense de tüketiciler yapay ve katkılı gıdadan daha çok doğal ve organik gıdayı seçmektedir. Gıda katkı maddelerinin faydalarından maksimum düzeyde yararlanıyor olsak da bunun oluşturabileceği riskleri de göz önünde bulundurmamız gerekir.

• Kullanımına izin verilmeyen bir katkı maddesi olup olmadığı,
• Kullanılan gıda katkı maddesinin öngörülen miktarda kullanılıp kullanılmaması,
• Kullanımına izin verilen gıda katkı maddesinin kullanılacağı gıda dışındaki gıdalarda da kullanılıp kullanılmadığı,
• Kullanılan gıda katkı maddesinin kalitesi ve saflığı,
• gibi sebeplerden dolayı gıda katkı maddeleri de analiz edilmek durumundadır. Bunlar için de ayrıca belirlenen analiz metotları vardır.

Neslihan ERDOĞAN

Gıda Mühendisi