Gıda Mühendisliği ve Etik

Gıda Mühendisliği ve Etik

Etik, bir insanın davranışları esnasında kullandığı ahlaki kuralların bütünü olarak

tanımlanabileceği gibi insanın doğru ile yanlışı ayırt ederken kullandığı kişisel kriterler olarak

da adlandırılabilir. Meslek etiği ise etik disiplininin bir alt dalıdır. İş hayatındaki davranışları

yönlendiren, onlara rehberlik eden etik prensipler ve standartların toplamına “mesleki etik”

denilmektedir.

Mühendislik etiği nedir? Böyle bir etikten söz edilebilir mi? Mühendislik etiği mühendislik

faaliyetleri uygulanırken ortaya çıkan etik sorunlarına mühendislik etik sorunları olarak

adlandırabiliriz. Her mühendislik dalının kendine özgü bir özel bilgi donanımı olmasından

dolayı ortaya çıkabilecek etik sorunları da buna bağlı olarak değişkenlik göstermektedir.

Mühendisler, mesleki görevlerini yerine getirirken, toplum güvenliğini sağlığını ve refahının

önde tutacaklardır. Etik kavramından biri, emek harcamaktır. Sınavlarda kopya çekmek,

ödevleri kes yapıştır sistemine göre hazırlamak, bilgi çalmak, tersine mühendislik, kişilik

haklarının ihlal edilmesi bunlar etik olmayan davranışlardır. İşini düzgün yapmayan ama aynı

ortamda bulunduğu için, akraba olduğu için, aynı partide olduğu için şikâyet edilmiyor.

Tembel olsun bizden olsun. Böyle bir şey yok. Bugün böyle tembellik yapan insan daha sonra

gün geldiğinde bu ülke için ne yapabilir? Bundan dolayı mesleki etik kurallarına uymamız

gerekmektedir. Etik kurallarına uymamız sayesinde;

Mühendisler hizmetlerinin geçerliliği konusunda mesleki itibarlarını oluşturacak ve

diğerleriyle haksız rekabete girmeyeceklerdir. Mesleki doğruluğunu, onurunu, değerini

yüceltmek ve geliştirmek için çalışacaklardır. Böylece mesleki gelişmelerini kendi

kariyerleriyle devam ettirecekler ve kendi kontrolleri altındaki mühendislerin mesleki,

gelişmeleri için olanak sağlayacaklardır. Mühendis ile bire bir muhatap olan üretici etik

ilkeleri ihlal edip sadece kar amacı güden bir politika izlediği müddetçe gıda etiğinden

bahsetmemiz mümkün olmayacaktır.

Tüketici açısından ise etik kuralları uygulanmadığı takdirde bazı ülkelerde üründe çeşitlilik

oboziteye neden olurken diğer bazı ülkelerde bu artış söz konusu olmayıp daha kötüsü

beslenme sorunları, açlık ve kıtlık yaşanması bu konuda hakkında ikilem oluştuğunun bariz

bir göstergesidir. Buna bağlı olarak gıda çeşitlerini arttırmış olan ülkelerde hipermarketler

zincirinin artması, gıda sanayinin gelişmesi acaba tüketici kesiminin bu kadar çeşide ihtiyacı

var mı sorusunu akla getirmektedir. İşte bu ikilem arasında etik değerlere nasıl sahip

çıkacağımız konusunda söylenecek sözler tüketicinin etik tabirini kavrama yeteneğimize

bağlı olacaktır.

Unutulmamalıdır ki ancak etik kurallarına uyan toplumlar huzurlu ve mutlu yaşayabilir.

Böylece mesleklerini de o denli iyi yapmaya ve mesleklerinde başarıya ulaşmaya vakıf

olurlar.

Öğr. Gör. Süleyman GÖKMEN

Doç. Dr. Cemalettin SARIÇOBAN

Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi

Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu

Gıda İşleme Bölümü

Tel: 0338 226 21 77-4517

Karaman/Merkez