Gıdalarda Escherichia Coli Nedir? Tehlikeleri Nelerdir?

 

 

 

İsmi size çok yabancı gelmiş olabilir ancak her an her yerde karşınıza çıkabilme ihtimali olan E.coli ile size tanıştırayım. Asıl adı Escherichia coli. Bu bakteri türüne kısaca  E.coli  veya koli basili  de diyebilirsiniz.

Peki bu E.coli nedir ve neden bu bakteri türüne karşı çok dikkatli olmamız gerekiyor?

E.coli memeli hayvanlar ve insanların kalın bağırsağında yaşayan bakteri türlerinden biridir. Bu bakteri dışkı ile ete, süte, toprağa, suya ve dolayısıyla tüm çevreye yayılmaktadır. Aslında bağırsakta iken yararlı olan bu bakteri, dışkı yolu ile artık özgürlüğüne kavuşarak zararlı bir bakteri haline dönüşebiliyor ve zararlı türleri (E.coli O157:H7) bizi zehirleyebiliyor. Peki nasıl?

• KİŞİSEL HİJYEN: Tahmin edildiği gibi E.coli’nin en çok sevdiği yerler tuvaletler.

Günlük hayatta sık sık ziyaret ettiğiniz ve aslında elinizi yıkayıp hijyenik koşullarda terk ettiğinizi düşündüğünüz tuvaletlerden, gerçekten de temiz bir şekilde ayrılıyor musunuz?

Dışkı yolu ile tuvalet ve lavabo alanlarında her köşede bu bakteriler size bulaşmak için bekliyorlar.  Kapı kolları, onların en sevdiği alan ve bizlerle en büyük buluşma noktası. Peki kendimizi bu bakteriden nasıl korumamız gerekiyor?

Öncelikli olarak ellerimizi etkin bir şekilde nasıl yıkamamız gerekiyor, görelim.

Uygulama en az 20 sn. sürmelidir. Sonunda çok iyi durulama yapılması gerektiği de unutulmamalıdır.  Kullanılan sabun da mümkünse dezenfektanlı olmalıdır.

 

Aynı zamanda çiğ et, yumurta ve çiğ süt ile eliniz kontamine olmuşsa, mutlaka eller uygun bir şekilde yıkanmalıdır. Uygun bir şekilde yıkanmadan çiğ tüketilecek gıdalara temas edilmemelidir. (Örneğin, çiğ tavuk etini kestikten sonra eller veya kullanılan ekipmanlar dezenfekte edilmeden salata ürünlerinin kesilip hazırlanması, çapraz kontaminasyon)

Kısaca, her an elinizde bakteri olabilir. Bu farkındalığa sahip olup her yemeğe, gıda işletmelerinde çalışmaya başlamadan önce eller uygun şekilde yıkanmalı ve bakteriler yok edilmelidir.

• ÇİĞ ET- ÇİĞ SÜT: Gıda işletmelerinde hayvan kesimi ve sonrasında hayvanın dışkısından çiğ ete ve süte coli bulaşma riski bulunmaktadır.

Peki çiğ ette ve et ürünlerinde bulunan E.coli bize nasıl zarar verebilir?

Bakteriler, uygun zaman ve uygun sıcaklık bulduklarında çoğalmaya başlarlar. En iyi vücut sıcaklığında çoğalırlar. Fakat, E.coli bakterisi 70°C üzerinde ölmektedir. Özellikle et pişme sırasında yeterli sıcaklığa ulaşmamışsa, buradaki bakteriler gıda zehirlenmesine sebebiyet vermektedir.

Malesef ölümcül vakalara da sebep olan bu bakteri için bilinçli olmak ve kendimizi korumamız gerekiyor.

Çiğ ete, E.coli bakterisinin bulaşmasını önlemek için, öncelikle çiftliklerde ve mezbahalarda gerekli önlemlerin alınması gerekir. Yaşam alanlarının temizliğine özen gösterilmelidir. Süt sağımı sırasında inek mümkün olduğu kadar temiz olmalı ve süte  E.coli kontaminasyonu engellenmelidir.

Hayvanlara verilen yemlerde E.coli kontaminasyonu olmamalıdır. Hayvan gübrelerinden veya diğer kaynaklardan suya fekal bulaşma engellenmeli, atık sular mutlaka arıtılmalıdır.

Kesimden önce hayvan iyice temizlenmeli, kasaplar kesim sırasında karkasa fekal bulaşmayı engelleyecek iyi kesim teknikleri kullanmalıdır. Ayrıca karkaslar arasında bulaşmanın engellenmesi için temiz kesim malzemeleri kullanılmalıdır.

Et pişirme sırasında, etin merkez noktası 70°C ve üzerine çıkarılmalıdır. Çiğ et ile pişirilmeden tüketilecek olan gıdalar ayrı tutulmalı, kullanılan alet ve ekipmanların çok iyi bir şekilde dezenfekte edilmesi gerekmektedir.

 

• MEYVE –SEBZE: 

İnsan ya da hayvan dışkısı ile kontamine olmuş toprak ve sudan, meyve-sebzeye bulaşma gerçekleşebilir. Özellikle çiğ olarak tüketeceğimiz salata ürünlerinde ürün seçimimize oldukça dikkat etmemiz gerekmektedir.

Tarım alanlarında, eğer mahsul çiğ olarak tüketiliyor veya yeterli ısıl işlem uygulanmadan tüketiliyorsa, bu alanlarda kesinlikle hayvan dışkısından elde edilen gübreler kullanılmamalıdır.

Ayrıca fekal kontaminasyon tehlikesi varsa dalından toprağa düşen meyveler toplanmamalıdır.

Üretilen mamule uygulanan muhafaza yöntemleri gıdanın güvenliğini sağlamıyorsa, gıdaya E.coli yok edilmesini sağlayan başka bir işlem mutlaka uygulanmalıdır.

KISACA E.COLİ’ den 5 ADIMLA KENDİMİZİ KORUYALIM.

 1) Uygun el temizliği,         

2) Güvenli kaynaklardan gıda malzemesi alma ve güvenli su kullanma,

3) Gıdaların buzdolabında saklaması (soğuk zincir ürünleri 0-4 °C arasında, donuk ürünler max. -18 °C)

4) İyi pişirme, (etin merkez kısımda sıcaklık 70 °C’yi geçmelidir.)

5) Pişmiş ve çiğ yiyeceklerin birbiri ile temas etmemesi,

 

E.COLİ’den ZEHİRLENMİŞ OLABİLDİĞİMİZİ NASIL ANLARIZ?

Karın krampları, şiddetli kanlı ishal, hafif ateş, kanlı olmayan ishal, bulantı, kusma ve yorgunluk gibi belirtileri olabilmektedir. Böyle şikayetleriniz olduğunda, lütfen DİKKAT! E.coli zehirlenmesi geçiriyor olabilirsiniz.

 

E.coli zehirlenmesi yaşayan bir kişi mutlaka doktora başvurmalıdır.