Gıdalarda Genel Olarak Yapılan Hileler Nelerdir? Nelere Dikkat Etmeliyiz?

Alttaki yazıları okumadan önce karamsarlığa kapılmamanız gerektiğini hatırlatalım. Her üretici ve satıcının da bu hileli yollara girmediğini, alışveriş yaptığınız kurumsal marketlerde ve güvendiğiniz esnafınızda bu hilelere rastlama olasılığının çok düşük olduğunu söylemeliyiz. Bu sefer önlemleri peşin peşin yazıyorum ki okudukça ne yapmanız gerektiğini bilin, paniğe kapılmayın.

KISA TAVSİYELER VE ALIŞVERİŞ İPUÇLARI

Kıyma : Kıyma alırken bütün etten gözünüz görerek kıyma çektirebilirsiniz.

Bal : Balınız şekerleniyorsa (donuyorsa) harika!!! Orjinal bir bal aldınız ama her orjinal bal şekerlenecek diye bir şey yok tabi kaşıktan aşağı balı bıraktığınızda kesilmeden akması gerekir

Sosis : Sucuk sosis salam bu grup içine hile girmese bile mantıklı bir şekilde kaliteli etlerden yapılmaz yani zaten maliyetleri düşüktür. İçerik bilgisi olan ürünleri tüketmenizi tavsiye ederiz renklendirici içermemeleri gerekir

Döner : Döneri merdiven altı yerlerde tercih etmezsiniz yada kıymadan değil etten yapıldığını anlarsanız karışım ihtimalini düşürürsünüz peki et gerçek dana kuzu eti mi yoksa at eti domuz eti varmı ? Benim izmirde gittiğim bir dönerci var mekan salaş ama usta tertemiz yapıyor yediğim en iyi dönerlerden porsiyonu 20 tl yani astronomik ucuz değil çünkü muhtemelen gerçek kuzu eti ama ben bile gözümle pişmemiş çiğ halini görmeden anlayamam o yüzden muhtemelen yazdım.

Kırmızı et :  Kırmızı et tezgahta tepsiden kaldırıldığında altının kahverengi olduğunu görüyorsanız bu normaldir çünkü et hava almayan kısmından okside olur havayı yeniden almaya başladığında rengi normale döner bu koruyu olmadığının göstergesidir. Çok taze bir etin yadan ince doğranmış bir etin reyonda koruyucu konmadan da pembe kalacağını hatırlatalım.

Beyaz et : Beyaz ette dökme yada mağazada paketlenmiş ürünlere göre orjinal paketinde skt yazan ürünler tercih edilebilir. Ben size hiç bir zaman köyde free range organik yemle beslenmiş tavuğu kestirip eve getirip yiyin demeyeceğiz günümüz koşulları veya istanbul vb. yerlerde kozmopolit yaşayan bir aileyi de düşünmek zorundayız. yeri geldiğinde kötünün iyisini tüketmeyi bileceği, yeri geldiğinde sloganıma döneceğim; “En sağlıklı ürün kaynağında en yakın üründür.”

Unlu mamüller : Unlu mamüllerde ya ekmeğinizi evde yapacaksınız yada güvendiğiniz yerden alacaksınız peki kime nasıl güveneceğim ? Yine kurumsal firmaların hile konusunda daha az risk alabileceklerini belirtelim bir denetim sonucunda imaj kaybı ihtimalleri olmadığı için bunun dışında ise daha fazla fonksiyonel olan esmer ekmekler hile işin içerisine giriyorsa malesef beyaz ekmekler daha masum oluyor.

Diğer bir konu “hileler genellikle ömrü arttırmak, maliyeti düşürmek “içindir. O zaman olması gerekenden çok uzuuuun ömürlü ürünler ve muadillerinden çoook uygun ürünler muhakeme sizde. Ama çok ucuz ürün her zaman hileli demek değildir bazen zararına satış yapan perakendecileri yada içerikte azaltma yaparak maliyeti düşüren satıcıları töhmet altında bırakmak istemeyiz.

Şarküteri : Şarküteride iyi bir tereyağ dışarı çıkarır çıkarmaz yada elinizin üstüne koyduğunuzda erimeye başlar. Markalı firmalar yine hile riskini alamazlar o yüzden genelde de (Örneğin:Kaşarı 11 lt sütten ürettiği için) pahalıdırlar. Ya “uygun ve markasız olanlar hile yapmıştır” bu çok büyük bir suçlama (belki 9 lt sütten kaşar yaptı hilesiz yada tereyağında suyunu az uzaklaştırdı.)

BU ÜRÜN GRUPLARINDA AŞIRI DİKKATLİ OLUN

ET ÜRÜNLERİNDE HİLELER

Kıyma olayı : Hayvanların kemikleri, zarları, tavuk derileri, bağırsakları toplanarak kıyma yapımı.

Dönerlere dikkat : Dönercilerin eski dönerlerin üzerine yeniden et koyarak satışa sunması

Dönerlerin içerikleri : Bozulmuş tavuk artıklarının dönercilere satılması

Lahmacun : Yağ ve kemik külünden lahmacun yapılıyor.

Çiftlik balıkları : Kültür balıkları, deniz balığı gibi satmaya çalışmak da bence bir hiledir.

Tazelik : Bozulan tavuğun kireç yada çamaşır suyuyla yıkanması

Bozulma : Ete sodyum meta bi sülfit katılarak suyunu bağlaması ve etin bozulma kararma sürecini geciktirmesiTek tırnaklı eti : Sosis, salam kıymalı pideye, kıymaya yada sucuğa domuz eti, at eti kıyması, beyaz et kıyması, sakatat, soya, yağ, organ, doku, kemik tozu katılıyor kısmını söylemek bile istemezdik.

UNLU MAMÜLLERDE HİLELER

Ekmek : Ekmeği beyazlatmak ve geç bayatlamasını sağlamak için koruyucu maddeler kullanılmakta

Kepekli ekmek : Kepekli ekmek ve çavdar ekmeği gibi ürünlerde rengi koyulaştırmak için gıda boyası ya da kakao kullanılmaktadır.

Tatlılar : Tatlılarda Antep fıstığı yerine bezelye ve yeşile boyanmış yer fıstığı kullanılıyor.

Yeniden kullanım : Bayatlayan simit poğaça ile pastiç, doyuran, ayçöreği yapımı

Baklavalar : Eski baklava ve pastalardan çikolata topu vb. ürünler yapmak

Tekrar pişirme : Bayatlayan kahvaltılık ürünleri (simit, poğaça vb.) ıslatıp tekrar pişirmek

Kuruyemiş : Acıbadem yapımında badem yerine yer fıstığı, cevizli baklavada kaju veya yer fıstığı karışımı

ŞARKÜTERİ HİLERLERİ

Krem peynir : Küf tutmuş ve bayatlamış peynirlerin eritilerek krem peynir haline getirilmektedir.

Beyaz peynir : Beyaz peynire kireç katılarak parlak hale getirildiği bildirilmektedir.

Dönüştürme : Nişasta ve bitkisel yağ katılmış döküntü beyaz peynirler yağlı tulum peyniri olarak satılıp, küflü kaşarlar eritme peynire dönüştürülmektedir. Bunlar merdiven altı firmalarda tost peyniri olarak satılabilmekte

Yağ katkısı : Sütün öz yağı alındıktan sonra yerine yağlı süt izlenimi verecek şekilde katı margarin yağ karıştırılmaktadır.

Jelatin : Büyükbaş hayvan yağından elde edilen jelatin toz halinde yoğurda katılıp, kıvamlı hale getirilmekte, köy yoğurdu olarak satılmaktadır.

Tereyağı : Tereyağına patates ve margarin karıştırılmaktadır.

Yoğurt : Yoğurda bitkisel yağ ve jelatin katılıyor, jelatin, domuzun deri veya kemiklerinin kaynatılmasıyla elde ediliyorsa daha büyük bir problemimiz var demek.

Sarımsak : Sucuk, salam imalatında kullanılan sarımsak kireç suyunda soyuluyor.

Nitrat : Soya baharatla karıştırılıp sucuk imalatında kullanılıyor, raf ömrünü uzatmak için gereğinden fazla nitrat kullanılıyor.

Peynir : Yağlı tulum peynirine bitkisel yağ ve nişasta; yağlı eritme peynirine bitkisel yağ karıştırılıyor.

Yoğurt : Tarihi geçen yoğurt ayrana çeviriliyor.

SKT : Son kullanım tarihi geçmiş yumurtalar yeni ambalajlarda taze gibi satılıyor veya pastorize edilerek sıvı yumurta olarak satılıyor.

Koku : Bozulan yemeklere mezelere köri katarak kokuyu örtbas etmek özellikle toplu üretim yapılan otel vb. yerlerde.

DİĞER GIDA GRUPLARINDA HİLELER

Zeytinyağı : Zeytinyağına pamuk, ayçiçeği, kanola gibi bitkisel yağlar karıştırılmakta,

Sabun : Sabun üretimindeki yüksek asitli yağlar da işlemden geçirilip natürel sızma zeytinyağı diye satılmaktadır.

Parlaklık : Zeytini parlak hale getirmek için tekstil boyası ve kimyasal boya kullanılmakta

Prina yağı : Zeytinyağı küspesinden elde edilen prina yağı, kolon sızması diye zeytinyağının içine karıştırılmaktadır.

Bal : Glikozun içine polen, renklendirici ve esans katılarak sahte bal imal edilmektedir.

Antibiyotik : Arıcılıkta kullanılan antibiyotikler ballar aracılığıyla insanlara geçiyor.

Arıcılık : Arıcılar, kovanların önüne şeker şurubu veya glikoz koyarak, gerçek olmayan bal üretilmektedir. Bal üretimi genellikle Mayıs temmuz ayları arası olur bu dönemde uygulanmaması diğer dönemler uygulanması arı direnci için olabilmektedir. Asıl hile mayıs temmuz arasında sağım zamanı glikoz veya antibiyotik verilen arılardan alınan bal için geçerlidir.

Kırmızı biber : Kırmızı bibere kiremit tozu, kimyasal boyalarla renklendirilmiş yabancı maddeler, karabiberin içine boya maddeleri, bitkisel baharatların içine kurutulmuş ot karıştırılmaktadır.

Sakatat :  Hazır kıymaya sakatat katılıyor; sakatanın rengi açık olduğu için kimyasal gıda boyası ile boyanıyor.

Domuz jelatini : Şekerlemelerin içine domuz jelatini, tekstil boyası ve hayvan yemi katılıyor.

İncir : Bozuk, ezik, kurtlu incirlerden ‘incir lokumu’ yapılıyor.

Mazot katkısı : Kuru üzüm, bozulmaması için kurutmadan önce mazota bulanıyor.

Kaçak çay : Kaçak çaylar, kimyasal renklendiriciler hatta domuz kanıyla renklendiriliyor.

Tütün : Kaçak sigarada kullanılan tütünün içine tahta tozu katılıyor.

Mumlama : Gdo nun zararlı olup olmadığı kanıtlanmamakla birlikte meyve sebzelerde gdo ve sezonunda olmasına rağmen mumlama işlemi de yanıltıcı uygulamalardandır.