Kış Mevsiminin Vazgeçilmez İçeceği: Salep

03 Şubat 2016
0
65 kez görüntülendi.

Merhaba değerli okurlar.
Bu yazımızda soğuk kış günlerinin vazgeçilmezi olan, sıcacık içimiyle içimizi ısıtan salepten bahsedeceğiz.

Salep, Orchidaceae (orkideler) familyasından tel köklü otsu bir bitkidir. Bu bitki; salep, çayırotu, çamçiçeği gibi farklı isimlere sahiptir.
Ülkemizde Batı Akdeniz, Ege, Marmara ve Batı Karadeniz bölgelerinde yaygın olarak yetiştirilir. Çiçekleri salkım veya başak şeklinde olup, kökünde 2 adet yumru vardır. Bu yumruların bileşimi; müsilaj, glikoz ve uçucu bir yağdan oluşur. İçerdiği en önemli madde bir polisakkarit olan glucomannandır.
Glucomannan sayesinde sütle birleştiği anda şişmeye başlayan salep tozu, dondurma üretimi için ideal bir hammaddedir. Özellikle Maraş dondurmasına tat ve koku kazandırır. Salep; gıda olarak kullanıldığı gibi eczacılık, tıbbi aromatik ve kozmetik alanında da kullanılır.

Salep Üretimi

Salep bitkisinin toprak altı yumruları her yıl mayıs ayında toplanır. Nem oranının düşürülmesi için bir süre kurutulur. Nemden arındırılan bitki kökü işlenmek üzere fabrikalara getirilir ve burada toz haline getirilerek salep tozu ismini alır. Sütle birlikte bakır kazanlarda kaynatılır ve hazır hale gelir. Salebin tarçın ile birlikte içilmesi Osmanlı kültüründen günümüze ulaşan bir alışkanlıktır.

Salepin Faydaları

Göğsü yumuşatır. Bu nedenle öksürüğe karşı faydalıdır.
Soğuk algınlığına karşı etkilidir.
Üst solunum yolları hastalıklarının ve bronşitin giderilmesinde yardımcıdır. (Etkili olması için tarçın ile birlikte tüketilmesi önerilir.)
Zihnin çalışma gücünü arttırır.
Kalbi kuvvetlendirir.
Reglin düzenli olmasını sağlar.
Mideyi rahatlatır, hazmı kolaylaştırır. Bağırsak tembelliğine karşı kullanılabilir.
Bağırsak solucanlarının düşürülmesini sağlar.
Kabızlığı giderir.
Vücudun ısınmasını sağlar.
Basur şikayetlerini azaltır.
Sütle hazırlanması durumunda besleyici özellik gösterir. Sütün tüm faydaları salep tüketimi ile de geçerlidir. Süt içmek için bir alternatif olabilir.