Teflon Tavalar Sağlık Açısından Zararlı Mıdır?

” Yanmaz yapışmaz” sloganlarıyla teflon tavalar uzun süre öncesinden hayatımıza girdi. Bu nedenle teflon tava ve tencere uzun yıllardır kadınların gözdeleri arasında yer aldı. Bu tavaların yüzeyi poli-tetra-flora-etilen(PTFE) adı verilen ve ”teflon” olarak bilinen sentetik bir polimerle kaplıdır. 1940’tan beri ticari olarak kullanılmakta ve patenti Dupont firmasına aittir. Başka kimyasallara reaksiyona girmediği ve pürüzsüz bir yüzey sağladığı için çok geniş bir kullanım alanına sahiptir. Ancak teflon kaplamalarının içeriğindeki zararlı kimyasallar tavalar yıprandıkça yemeğe karışmaktadır ve buda doğrudan sağlığımıza etki edecektir. Tiroit hastalığına sahip olanların bezlerinde teflonda yer alan kimyasalların daha fazla bulunduğu saptanmış ve dolayısıyla teflonun direkt olarak tiroit bezi ile ilgili bir ilişkisi olduğu söylemek mümkündür.

Teflon tava kullanılmasında dikkat edilmesi gerekenler ;

1-Teflon tavaların sıcaklıkları kısa sürede hızla yükseldiği için önceden ısıtmamak gereklidir.

2- Mutfak iyi havalandırılmalı ve mümkünse aspiratör kullanılmalıdır.

3- Eğer evinizde kuş besliyorsanız;  kuşlar mutfağa girmemelidir çünkü, çok ısıtılmış bir teflon tava kuşların saniyeler içerisinde ölmesine neden olur.

4- Mutlaka tahta karıştırıcılar kullanılmalıdır.

5-Eğer teflon  tava veya tencerenizde çizik yerler varsa o kabı  kullanımdan vazgeçmelisiniz.

6- Hamile kadınların zarar görmüş teflon yüzeylerinde yaptıkları  yemeklerin çocukları içinde zararlı olacağına hiç şüphe yoktur.

Teflon kanserojen midir?

Teflonun kanserojen olduğuna dair bir delil yoktur ama teflon üretiminde kullanılan perflora-oktanik asidin (PFOA) böyle bir etkisi vardır. PFOA çevre de ve insan vücudunda uzun süre kalabileceğinden kanser riski daha yüksektir. USA’da düşük seviyelerde hemen herkesin kanında bulunur.

Su kaynaklarının kontamine olması durumunda daha yüksek seviyelerde rastlanır, İş yerlerinde PFOA’ya maruz kalanların çoğunda ise binlerce kat daha yüksek değerlere rastlanır.

İş yerlerinde PFOA ile çalışanlarda mesane ve böbrek kanseri riski daha fazladır.

Hayvansal deneylerinde PFOA’ya maruz kalmasının  karaciğer, testis, meme ve pankreas kanseri riskini arttırdığını gösterilmiştir.

Paslanmaz çelik, dökme demir, cam, toprak, seramik ve sıcaklığa dayanıklı kaplar teflon kaplamalara göre daha sağlıklıdır.

1.Paslanmaz çelik: Gıda hammaddelerinin özelliklerini değiştirmediği için teflona kıyasla sağlık açısından çok daha yararlıdır. Sağlıklı ve hijyenik bir gıda maddesi olduğundan dolayı, hastane ve gıda işletmeleri için ilk seçim olarak görünen bu madde mutfak eşyaları dahil birçok sektörde popüler hale gelmektedir. Kısaca avantajlarını şöyle sırayabiliriz:

1. Paslanmaz çelik ürünleri genel temizlik ürünleri ile kolayca temizlenebilir.
2. Paslanmaz çelik mükemmel bir ‘green’ malzemesidir ve geri dönüşümlüdür yani çevre dostu bir üründür.
3. Korozyona karşı dayanıklıdır.
4. Gözenekli değildir, bu nedenle yemeğin içerisine metal ve metalik tadı bırakmaz.
5. Diğer türdeki mutfak eşyalarına göre kolayca ezilmez ve çizilmez bu nedenle daha dayanıklıdır.
6. Gıda asitleri tarafından zarar görmez.

2. Seramik: Seramik tencerelerde yapılan yemekler daha sağlıklı olmaktadır.Çünkü seramik tencerelerin gıdada bulunan vitamin ve minerallerin yok olmamasını sağlamaktadır. Böylelikle yemeklerden almış olduğumuz vitamin ve minarelleri vücudumuza almış oluyoruz. Kısaca avantajlarını şöyle sıralayabiliriz:

1. İçinde bulunan yemeklerin vitaminlerini ve minerallerini koruyor.
2. Tamamen doğal tat da yemek pişirmenizi sağlıyor.
3. Yüksek sıcaklığa dayanır, yanma-yapışma sorunu olmaz.
4. Az miktarda yağ ile lezzetli yemekler yapılabilir.
5. Alüminyum gövdesi ısıyı eşit oranda yayar.
6. Temizliği kolay ve kolay aşınmaz.

3. Dökme demir: Dökme demirden yapılmış tencere ve tavalar modern mutfaklarda eski moda olarak görülebilir ama bu dayanıklı pişirme kapları mutfağımızda mutlaka olması gereken aletlerdendir. Sağlığa faydaları ise:

1. Demir tencereler ısıyı eşit şekilde dağıtacağından yemeğinizin daha lezzetli olmasını sağlar.
2. Dökme demir tavaları kullanarak hem yiyeceklerinizi yapışmadan pişirebilir hem de yapışmayan teflon kapların yaydığı zararlı kimyasallardan etkilenmemiş olursunuz.
3.  Demir kaplarda pişirdiğiniz yemeklerde günlük almanız gereken demir miktarını  arttırır.

Mutlu ve günlere… Gıda Müh. Merve Cebe