Yağ Yakan Yağ : Keten Tohumunun 15 Bilinmeyen Faydası

Tam da içinde bulunduğumuz aylarda masmavi ipek gibi açan görkemli ketenler, Anadolu’nun eşsiz zenginlikleri arasındadır. Ketenlerin parlak, camsı, sert tohumları da vücudumuza ve günlük diyetimize zenginlik katmaktadır. Faydaları say say bitmiyor. Ben bu aralar bayağı ilgiliyim. Hazır mevsimindeyken de taze taze faydalanmazsak olmaz.
Keten bitkisinin botanik özelliklerinin iki formu vardır : yazlık ve kışlık keten olmak üzere. Bunlara yağlık ve lif keteni de denmektedir. Keten bitkisi; ana sap ve dalların ucundaki çiçeklerden meydana gelir. Yumurtalık döllendikten sonra ‘’kapsül’’ kısmı oluşur ve kapsülün içinde de en çok 10 adet tohum bulunur. Bu kadar basit yapılı bu bitki, bir mucizedir.
Ketenin kimyasal yapısına baktığımız da; %80 selüloz, %3 pektin ve %10 su içermektedir. Tohum kabuğunun epidermasında %3-6 müsilaj içermektedir. Her türlü toprakta yetişebilir. Gövdesindeki liflerden, çiçeğindeki tohumlarından faydalanılır.
Tohumu tane şeklinde, yağ veya öğütülmüş toz halde kullanmak mümkün. Öğütülmüş olanını sindirmek daha kolay olduğu için bu şekilde kullanmak daha makbuldür. Ancak tüketilecek tohumların taze olması gerekir çünkü çok çabuk okside olabilmekte ve sağlığımızı olumsuz etkilemektedir. Nerden mi anlayacağız tazeliğini? Atacağız toprağa, bakacağız çimleniyor mu diye, çimlenmişse tazedir deyip afiyetle tüketeceğiz. Bir yıla kadar tohum halde buzdolabında muhafaza etmek mümkün..
Yağını besin takviyesi olarak kullanacaklar mutlaka soğuk pres yöntemiyle elde edilen yağları tüketmelidir. Isı ile çıkarılan yağlar besin olarak tüketilmemektedir.

Biraz da bu mavi çiçekli mucizenin faydalarından bahsedeyim. Hayran kalacaksınız.

1. Omega-3 deposudur. Vücudumuz omega-3 yağını üretemez. Balık yağına en yakın bitkisel yağ keten yağıdır. Düzenli balık tüketmeyen bireyler soğuk pres keten yağı tüketebilirler.
2. Bu yağlar bağışıklık sistemine, kalp-damar sağlığına, kan yağlarını düzenlemede etkilidir. Depresyonu engellemeye yardımcıdır. Keten tohumunun içerisindeki omega-3 yağını tohum halinde tüketerek vücudumuzda aktif hale getiremiyoruz. Bu nedenle yağını kullanmalıyız.
3. Omega-3 yağ asidi tokluk hissi verir ve keten tohumu yağının en cezbedici özelliği de bolca içerdiği yağ asidi ile uzun süre tokluk hissi sağlayarak zayıflamaya yardımcı olmasıdır. Kilo almayı da önlemektedir.
4. Kötü kolesterolü düşürür. Kan şekerinin düzenlenmesini sağlar.
5. Keten yağı çok çabuk kuruma özelliğine de sahiptir. Bu özelliği ile de çeşitli üretim sanayilerinde vernik, boya (özellikle ressamların kullandığı yağlı boyalar) ve sabun üretiminde kullanılır.
6. Tohumlardan yağ çıkarıldıktan sonra arda kalan posası hayvan yemi olarak da hayvan besiciliğinde kullanılmaktadır.

7. Yüksek E vitamini sayesinde antioksidan etki göstermektedir. Özellikle vegan ve vejetaryen beslenmenin vazgeçilmezidir.

8. Lif kaynağıdır. Sap bölümündeki kabuk kısmından lifler elde edilir. Bu lifler yazlık kumaş, iç çamaşırları, perdelik kumaşların üretiminde, halat yapımında ve kaliteli kağıt yapımında kullanılır.
9. Bağışıklık sistemini güçlendirir. Bahar aylarında polen alerjisi olanların alerjik rahatsızlıklarını daha kolay atlatmasına; kış aylarında ise soğuk algınlığı ve öksürüğün daha hızlı geçmesine yardımcı olur.
10. 4000-5000 yıllık bir geçmişe sahiptir. Eski Mısırlılarda müshil olarak kullanılmıştır. Günümüzde de sindirim sistemi rahatsızlıkları gastrit, mide ülseri tedavilerinde de kullanımı yaygındır.
11. Meyve ve sebzelerin içerdiği lignandan kat kat fazla lignan içeriğine sahiptir. Lignan; östrojen etkisi görür ve kadınlarda belli yaşlardan sonra görülen menopoz sendromlarının azalmasına etki eder. Bu dönemde karın bölgesinde meydana gelen yağlanmayı da önler.
12. Erkekler de prostat kanserinde, kadınlarda meme tümörlerinin gelişimindeki bazı indeks değerleri azaltmaya yardımcı olduğu da araştırmalara konu olmuştur. Ancak bu tip rahatsızlığı olan hastaların doktor tavsiyesi alarak kullanması çok önemlidir.
13. Hiç bir tarifinize eklemekten sakınmayın. Sabahları balla, öğlen salatalarda, akşam çorba ve pilavlarda kullanın. Ara öğünlerde yoğurt üzerine tüketmek en yaygını sanırım. Tatlıya tuzluya ilave edebilirsiniz. Keklere, hamur işlerine, ekmeklere yağ olarak kullanılabilirsiniz. Benim gibi yumurtaya alerjisi olanlar öğütülmüş keten tohumu tozunu hamura katarak yumurta yerine de kullanabilir.
14. Bir de lapasını yaparmış büyüklerimiz. O kaynatılarak elde edilen lapa da vücudumuzun şiş, incittiğimiz yerlerini tedavi etmekte kullanılırmış. Bir tülbendin içine konulup, ağrılı şiş yerlere konulurmuş. Şimdilerde ise keten tohumu torbası olarak gastrointestinal krampları ve enflamasyondan meydana gelen rahatsızlıkları gidermekte kullanılmaktadır.
15. Antifungal özelliği de biliniyor ve bazı gıda sistemlerinde küf gelişimini önlemekte kullanılıyor.

Maliyeti de bir o kadar uygun olan bu biyoaktif gıdaya ben bayıldım. Her derde deva küçük, parlak, sevimli tohumları mutfakta el altında bulundurmakta fayda var. Bol su ile tüketerek günde 50 gr yani 2-3 tatlı kaşığı diyetimize ekleyebiliriz. Bilinçli kullandığımızda etkili bir sağlıklı yaşam desteği.. Mucize değiller ama sağlığımızı destekleyen en eski kültür bitkilerindendir.

Her şeyin olduğu gibi keten tohumunun da fazlası zarar.. Aman dikkat! Özellikle hamileler ve çocuklar için henüz kapsamlı bilgilere yer verilmediğinden bu gruptaki bireylerin tüketmemesi önerilir. İçeriğinde bulunan anti-besinsel bileşiklerden biri olan linatin, B6 vitaminin eksikliğine ve var olan böbrek yetmezliğinin artmasına da sebebiyet vermektedir. 50 grama kadar serbest ☺ Sağlıklı kalın..