Glikoz Şurubu Nedir? Nerelerde Kullanılır?

Günümüzde teknolojinin ilerlemesi ile birlikte besinlerin üretim ve tüketim aşamalarında gıda katkı maddelerine başvurulması kaçınılmaz hale gelmiştir.

Tüketim miktarının artmasıyla birlikte üretim ihtiyacında da görülen artıştan dolayı gıda katkı maddelerinin kullanımı alanı ve sıklığı da artmıştır. Gıda katkı maddeleri; tek başına tüketilemeyen, besleyici değeri olan ya da olmayan, kullanılan teknoloji gereği besine eklenen maddeler şeklinde tanımlanabilir.

Gıda katkı maddeleri besinlerin üretilmesi, işlenmesi, hazırlanması, ambalajlanması, taşınması ve depolanması sırasında besinlerde istenmeyen değişikliklerin görülmemesi için kullanılır. Aynı zamanda besinlerde daha erken olgunlaşmayı sağlamak, raf ömrünü uzatmak, kıvam arttırmak, nem değerini ayarlamak, çeşnilendirmek, tatlandırmak ve renklendirmek amaçlarıyla da gıda katkı maddelerine başvurulmaktadır.

Ancak bu katkı maddeleri kullanılırken sağlık açısından zararlarının görülmemesi için pek çok unsura dikkat edilmesi gerekir:

• Kullanılan katkı maddesi ürünün besin değerini azaltmamalı,
• İzin verilen besinlere izin verilen miktarlarda eklenmeli,
• Kullanılacağı durum için teknolojik zorunluluk bulunmalı; yani her besine istenildiği durumda eklenmemeli,
• İnsan sağlığına zararlı olmamalı ve belirlenen yasalara uygun olmalı.

Glikoz Şurubu Hakkında Bilmedikleriniz

Gıda sanayiinde ekonomik olduğundan dolayı en sık kullanılan katkı maddelerinden biri glikoz şurubudur. Glikoz şurubu ürünlerde tatlandırma, nem tutma, kristalleşmeyi önleme ve yumuşatma özelliklerinden dolayı tercih edilir. Diğer bir adı mısır şurubu olan glikoz şurubunun vücuda birçok etkisi bulunmaktadır. Bu etkileri kısaca aşağıdaki videomdan seyredebilirsiniz.

Glikoz şurubu vücuda alındığında ilk olarak şeker dengesi bozulmaya başlar ve vücutta açlık hissi daha fazla oluşur. Uzun vadede yapılan çalışmalarda kanser oluşumunu tetiklediği ve kanser hücrelerini beslediği de görülmüştür. Vücutta hormonal düzensizliklere de neden olabilir; en büyük etkisinin testesteron ve östrojen hormonlarının artması üzerine olduğu bilinmektedir.

Glikoz Şurubunun En Önemli Zararları

En önemli olumsuz etkilerinden biri de karaciğere etki etmesinden dolayı vücutta yağ ve kilo artışına neden olmasıdır. Yağ yakımına yardımcı olan leptin hormonunu baskılar ve vücutta kilo artışının görülmesini destekler. Glikoz şurubu “Dekstroz Eşdeğeri(DE)” derecesi ile sınıflandırılır ve endüstriyel olarak ürünlerin DE derecelerinin 20-95 DE arasında olması istenir.

Besin içeriğine eklenmiş olan glikoz şurubu ürün etiketlerinde “yüksek fruktozlu mısır şurubu, nişasta bazlı sıvı şeker, glikoz-fruktoz şurubu, mısır şurubu” gibi ibarelerle belirtilebildiği gibi aşağıdaki kodlar ile de belirtilebilmektedir:

• G37 – Glikoz Şurubu (DE-37)
• G40 – Glikoz Şurubu (DE-40)
• G58 – Glikoz Şurubu (DE-60)
• G95 – Glikoz Şurubu (DE min 97)
• M50 – Yüksek Maltoz Şurubu
• M38 – Maltoz Şurubu
• F85 – Fruktoz Şurubu
• Yüksek Fruktozlu Glikoz Şurubu (HFCS)

Asitli-gazlı içecekler, hazır meyve suları, çikolata, gofret ve barlar, şekerlemeler, paketli ve hazır kek, kurabiye, bisküviler, reçel, marmelat, kahvaltılık krem çikolatalar, hazır satılan sütlü ve şerbetli tatlılar glikoz şurubunun en sık kullanıldığı paketli ürünlerdir.

Ambalajlı ürünlerin etiketinde yer alması zorunlu olan “içindekiler” kısmından üründeki gıda katkı maddelerine dikkat edilmelidir. Hem glikoz şurubu hem de diğer katkı maddelerinin sağlığa birçok olumsuz etkisinin olduğu bilinmektedir. Sağlıklı beslenme düzeninde etiket okuma alışkanlığı mutlaka oluşmalı ve bu konuda daha fazla bilinçlenilmesi gerekmektedir.

Kaynak:
1. Diyetisyen Ayşe Tuğba Şengel: https://aysetugbasengel.com/gida-katki-maddeleri/
2. Türk Gida Kodeksi Gida Katki Maddeleri Yönetmeliği